Dolayısı ile morgage kredisi uygulayan diğer ülkelere de sirayet etmekte. Bir zamanlar emlak kredilerine bağlı olarak büyük karlar elde eden ve sükse yapan morgage bankaları emlak fiyatlarının düşmesi ile birlikte onlarda düşüşe geçti  ve gerekli güveni kaybetmeye başladılar ve kötü sona ulaştılar.
          
Küresel kriz önce ABD de baş gösterdi yavaş yavaş diğer ülkelere yansıdı. Bunu İngiltere de morgage sağlayan en büyük  olanı HBOS ta krize girince İngiltere hükümetinin de olayı takibe alması ve diğer  bankacılık grubu olan  Lloyds un HBOS u satın alarak muhtemel krizi  atlatmak çabasındalar.
           
Peki ne oldu bu krizi yaşayanlar Türkiye gibi ülkelerin ekonomileri hakkında kredi puan veren not veren hatta bazen iç ve dış maliye  politikalarına yön vermeye çalışan  kurumlardı. Başkaları ile ilgilenmekten herhalde kendi pozisyonlarını fark edemediler.

Küresel krizin Ülkemizde  mutlaka bir etkisi olacak. Ancak ne şekilde etkileyeceği önümüzdeki süreçte göreceğiz. Dünya ülkeleri küresel krizi önlemek için piyasalara yüklü miktarda para pompalayacaklar. Zira Dow Jones,  Nasdaq  endeksleri düşüşe geçti peşinden Avrupa piyasaları, borsası peşinden Asya borsası düşüşe geçti. Rusya dahi borsayı tatil etti.
İMKB de de düşüş yaşandı.

Şimdi hal böyle iken derhal gerekli tedbirler ve önlemler alınmalı ki, Krizin etkisi mümkün olduğu kadar az hasarla kapatılsın. Özellikle bankaların kredi  kullandırma politikaları gerekli özeni göstererek uygulanmalı. Yatırımların  dikkatli temkinli yapılması noktasında hareket edilmelidir. işletmelerin amacı hem devamlılık arz etmek hem gelmesi muhtemel  krize dayanacak enerjiyi sağlayacak şekilde politikalar uygulamaları gerekir.
           
Halen KOBİ'lerin desteğe ihtiyacı var. İş hacimlerini istihdamı arttırma yönünde talepleri devam ediyor. Ancak  son günlerde tereddütler arttı. İşletmeler temkinli hareketle işlerine devam etmek zorundalar.
            
İhracatçı kuruluşlarında Küresel kriz dolayısı ile etkilenecekler. Zira ABD doları Euro karşısında değer kaybederken ülkemizde artışa geçti. Merkez Bankası gerekli önlemi alarak faiz politikasını değiştirmedi aynı seviyede tutarak krize karşı şimdilik karşılanıyor. Uluslar arası piyasalarda başka önemli konuda petrol fiyatındaki düşüş aslında olumlu görülen bu düşüş ve gıda sektöründeki iyimser durum enflasyon noktasında olumlu diye düşünülüyor.
           
Bayram üzeri böyle tatsız bir olay yaşanıyor. Bayram da 9 gün tatil olacak Ülkemizde bayram tatili 9 gün sürecek. Dışarıda iş hayatı devam ediyor. Bayram rehaveti geçici. Tatil bitince gerçekler yerinde duracak. Dolayısı ile tedbiri elden bırakmamak gerekir. Takibi bırakmamak gerekir. Harcamaları tasarrufu daha özenli ve dikkatli tutmak gerekir.
Biz de morgage diğer ülkelerde olduğu gibi veya başka bir anlatımla aynı şekilde uygulama aşamasına henüz gelinmediğinden krizin yansıması şiddetli olmayacak. Ancak finans sektörünün dış kaynaklara bağımlı olması tereddüt yaratıyor. Bekleyeceğiz ve göreceğiz.

 

asmokukcu@ogunhaber.com
OGÜN/21-27.Eylül.2008/Sayı:91/Sayfa:10