Adana mutfak kültürü çağlar boyu önemini korumuş, ulus a l kül türün korunmasında ve taşınmasında önemli rol oynamıştır. Değişen zaman ve koşullar gereği değişimden etkilenmiştir.

Mutfak kültürü de her gelenek gibi değişen sosyo-kültürel şartlara uyum göstererek değişmeğe mecburdur. Adana mutfak kültürünü ve yemeklerinin özelliklerini, tarihsel, kültürel birikimin verdiği zenginlikle birlikte incelemek ve düşünmek gerekir. Adana mutfak kültürü de kültürel değişim ve gelişimle durmadan yenileniyor. Eski mutfak kültürünün kalıcı olma şansı her geçen gün azalıyor. Günümüzde insanlar evlerinde ve aile sofralarında birlikte yemek yemek keyfini çok az
bulabiliyorlar.

Günümüzde gelişen iş dünyasıyla sıcak yemek yeme alışkanlıkları yerini tost, sandaviç vb. gibi geçiştirilen kuru yemeklere bırakıyor. Çağdaş tıp eskilerin çok sevdiği yağlı yemeklere, hamur işlerine, hamur tatlılarına iyi gözle bakmıyor. Yeni dünyanın yemek sistemleri de kendi kurallarına
göre eski sistemden ayrılıyor. Diyet ve kolay yemekler eskinin yerini almaya başladı.

Adana mutfak kültürü, yüzyılların deneyimlerinden süzülerek biçimlenmişkuşaktan kuşağa aktarılan bir değerdir. Adana mutfak kültürünün şekillenmesinde, Adana'nın tarihi ve kültürel mirasının önemli bir rolü vardır. Adana 'ya iç göçler nedeniyle konar göçer, köy, kasaba kültürü ve dış göçler nedeniyle çeşitli illerden kültürler taşınmıştır. Bu olgu da Adana mutfak kültürüne zenginlik ve çeşitlilik kazandırmıştır. Toroslar ve civarı dağlık coğrafyaya sahiptir. Yakın zamana kadar kapalı toplum yapısına sahip olan bu yörede geleneksel mutfak kültürünün korunduğunu görüyoruz. Adana 'da dağ, yayla, ova ve deniz kül türü iç içedir. Bu da Adana mutfağına zenginlik sağlamıştır. Adana 'da tarım ve sanayinin gelişmesi, ulaşım ve teknolojinin getirdiği yenilikler geleneksel
mutfak kül türünün hızla değişmesine neden olmaktadır.

Değişim ve etkileşim nedeniyle Adana rnutfağının bir bölümü unutulmağa yüz tutmuştur. Geleneksel yemeklerin bir bölümü nadiren yapılıyor. Bu yemeklerin yapılışını bilenler yavaş yavaş azalıyor. Yemeklerin bir bölümü de anılarda kaldı. Adana kadınının mutfak konusunda tutucu olması, binlerce yılda oluşan bu kültürün günümüze gelmesini sağlamıştır.

Hayvancılık yakın zamana kadar temel geçim kaynağıydı. Tarım, buğday, hububata bağlı ekonomi Adana mutfağının oluşmasında önemli etkendir. Adana'nın Akdeniz Bölgesi'nde olması, bölgenin baklagiller, sebzeler ve meyveler yönünden çok zengin olması Adana mutfağını zenginleştirmiştir. Adanalı, çeşitli mutfak kültürleriyle beslenen mutfağını yetenekleriyle, öğrendikleri yemeklerin bir sentezini yaparak kendi damak zevkine uygun bir özgün Adana mutfağı oluşturmuştur. Adana mutfağına hamur işleri, etli ve sebzeli yemekler hakimdir. Adana mutfağında tat vericilerin önemli bir yeri vardır. Bunlar arasında maydanoz, nane, kırmızı biber, kırmızı pul biber, sumak, karabiber, kimyon, süs biberi, kekik, nar ekşisi soğan, sarımsak vb. sıralanabilir.

Göçebe kültürden yerleşik kültüre en son geçen Adana Türkmen ve Yörükleri binlerce yıllık Türk mutfak kültürünü de günümüze kadar koruyup saklayarak taşımışlardır. Onlarda Orta Asya Türk mutfak kültürünün örneklerini görüyoruz.

Yörede bulgur ve un en fazla kullanılan malzemelerin başında gelir. Her mevsim kadınlar ekmek saçında yufka ekmekler pişirirler, kışın tandırlara tandır ekmeği vururlar. Bol yağlı koyun kıymasından yapılan "kıyma" adı verilen Adana kebabı ve içli köfte özel günlerin ve Kurban Bayramının vazgeçilmez yemeğidir. Şalgam, kebabın yanında içecek olarak içilir.

Son yıllarda yörede yapılmağa başlanan seracılıkla bir çok sebze ve meyvenin yetiştirilmesi ve farklı kültürlerden insanların bir arada yaşaması mutfağın çeşitlenmesini sağlamıştır. Adana yemeklerinin en büyük özelliği bol yağlı, salçalı, baharatlı ve koyun etli olmasıdır.

Et ile bulgurun nefis birleşimi ve ADANA usulü haşlama içliköfte


MALZEMELER

İÇİ İÇİN
•250 gram kıyma
•4 adet ince kıyılmış soğan
•1 su bardağı ince kıyılmış ceviz içi
•1 yemek kaşığı tereyağı (dilerseniz margarin kullanabilirsiniz. asla sıvıyağ kullanmayın.)
•Bir tatlı kaşığı biber salçası
•Karabiber, tuz

DIŞI İÇİN
•1 bardak kahverengi ince bulgur
•Yarım bardak un
•İki kez çekilmiş 200 gram kıyma
•Yarım su bardağı irmik (akşamdan bir bardak sıcak suyla ıslatılmış)
•Biber salçası, kimyon, tuz

SOSU İÇİN
•1-2 yemek kaşığı nar ekşisi
•Maydanoz, 5-6 diş sarımsak, zeytinyağı, pulbiber, tuz

YAPILIŞI
•İçi için, kıymayı bir tavaya alın ve topak topak olmaması için iyice dağıtarak kavurun.
•Biraz tuz, karabiber, çok az salça ve tereyağını ilave edin.
•Kıyma bir miktar suyunu saldıktan sonra soğanı ekleyin.
•Eğer soğan çok suluysa suyunu sıkın.
•Kıymayı çok iyi kavurun.
•Eğer kıyma suyunu çekmezse içliköfte de açılmalar meydana gelir, o yüzden suyunu iyice çektirmelisiniz. Kıymaya 1 tatlı kaşığı şeker de katarsanız daha güzel bir lezzet elde edersiniz.
•En son iri kıyılmış cevizleri ilave edin.
•Kıymayı soğumaya bırakın.
•Sıcak kıyma köftenin açılmasına sebep olabilir.
•Dış hamuru için, kıyma, irmik, biber salçası, kimyon, tuzu mutfak robotuna alıp karıştırın. Bulguru ilave edip yoğurmaya devam edin. Bir iki kaşık un ekleyerek yoğurma işlemini tamamlayın.
•Hamuru bir kaba alın. Haşlamak için suya bir miktar tuz ilave edip kaynamaya bırakın. Elinizle ceviz büyüklüğünde parçalar koparın ve yuvarlayın, işaret parmağı ve orta parmağınızla ortasına bastıra bastıra çevire çevire açın. Zaman zaman elinizi soğuk suya batırabilirsiniz.
•Gereken inceliği elde ettikten sonra iki tatlı kaşığı kıymayı içine doldurun. Yavaşça elinizde çevire çevire kapatın. Kıyma dışarı çıkmamalı. Birleşme kısmını iyice kapatın ki haşlarken su almasın. Elinizi ıslatarak yavaşça şekil verin. Kaynayan suya yavaşça bırakın. 10 dakika haşlanması yeterli olacaktır.
•Pişmiş köfteler suyun yüzüne çıkar.
•Sosu için, sarımsak, maydanoz ve nar ekşisini mutfak robotuna alıp iyice karıştırın. Sosa biraz da zeytinyağı ilave ederek karıştırmaya devam edin.
•Bir kaba alıp, tuz ilave edin. Arzu ederseniz pulbiber katabilirsiniz. Haşlanmış içliköfteleri servis tabağına alın. Üzerine sosu gezdirip servis edin.