2016 yılında Japon bilim insanı Yoshinori Ohsumi, otofaji üzerine yaptığı çalışmalarla Nobel Tıp Ödülü kazanarak bu süreci bilim dünyasının merkezine taşıdı.
Otofaji Ne Zaman Başlar? Süreç Kaç Saatte Aktifleşir?
Otofaji, genellikle 16-18 saatlik açlık süreci sonrası aktif hale gelir. Bu nedenle en sık önerilen yöntem, aralıklı oruç (intermittent fasting) diyetidir. Otofaji süreci şu koşullarda başlar:
- Karbonhidrat alımı sonlandırıldıktan 12-16 saat sonra
- İnsülin seviyesi düştüğünde
- Kalorik kısıtlama ve düşük proteinli diyet uygulandığında
Otofaji sürecini desteklemek için uygulanan en yaygın yöntemler:
- 16:8 aralıklı oruç diyeti: Günde 8 saat yemek yenip, 16 saat aç kalınır.
- 5:2 diyeti: Haftanın 5 günü normal beslenilir, 2 gün kalori kısıtlaması yapılır.
- Uzun süreli açlık: Haftada 1 gün 24 saat aç kalma stratejisi (hekim onayıyla uygulanmalı).
Otofaji Zararları Var mı? Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her ne kadar otofaji sağlık açısından birçok fayda sunsa da, bilinçsizce uygulandığında olumsuz etkiler doğurabilir. Uzmanlara göre dikkat edilmesi gereken noktalar:
- Uzun süreli açlık sonrası halsizlik, baş dönmesi, tansiyon düşüklüğü olabilir.
- Kas kaybı riski artabilir, özellikle yeterli protein alınmazsa.
- Hipoglisemi riski taşıyan bireyler için tehlike oluşturabilir.
- Kronik hastalığı olanlar, mutlaka doktor kontrolünde uygulamalı.
- Metabolik sendromu olanlar
- Tip 2 diyabet riski taşıyanlar
- Kilo vermek ve hücresel yaşlanmayı yavaşlatmak isteyenler
- Ottoimmün hastalıklar üzerinde etkisi araştırılmaktadır
