Ozan Koltuk -
Türkiye'deki köklü klüplerin renklerinin ve logolarının anlamı.
1
17
Konyaspor takımının renkleri birleştiği rakibi Konya İdman Yurdu'nun renkleri olan yeşil-beyaz'dır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik yapan Konya'nın bu takımının sembolü, Anadolu Selçuklu Devleti'nin de simgesi olan çift başlı kartaldır. Logoda bulunan çift başlı kartalın altında, tarımın simgesi olan buğday başakları da ilin tahıl tarımında önde gelen illerden biri olduğunu göstermektedir
2
17
Trabzonspor; takımın kısaltması olan "TS" ibaresinin bordo zemin üzerine birleşik yazı karakteriyle mavi olarak yazılmasıyla oluşan takım logosunu kullanmaktadır. T ve S karakterlerinin birleştiği noktada takımın kuruluş yılı olan 1967 ibaresi vardır. Ayrıca TS ibaresinin üzerinde spor dallarını temsilen bir top figürü, oval dikdörtgen şeklinde olan ana gövdenin üst tarafında ise takımın 6 şampiyonluğunu belirten sarı renkte bir yıldız bulunmaktadır. Arma, 16 Mayıs 2003'te kulüp adına tescil edilmiştir.
3
17
Bugünkü amblem ise 1923 yılında, yine lise öğrencilerinden Ayetullah Emin tarafından çizilmiştir. Yeni çizim, geometrik çizgilerin uyumlu kullanılmasıyla iç içe geçmiş sarı-kırmızı renklerde "GS" harflerini içermekteydi. İlk olarak Ayetullah Emin ve Şinasi Şahingiray tarafından çıkarılan haftalık bir mecmuada kullanılan bu kompozisyon çok beğenildi. Bunun üzerine resmî amblem olarak kabul edilmesi için teklif yapıldı. Teklif alkışlar arasında ittifakla kabul oldu. Eski harfler Gayın ve Sin, daha sonra Latin alfabesine geçilmesiyle yerini G ve S harflerine bıraktı. Ayrıca G ve S harflerini taşır ve takım kurulduktan 5 yıl sonra arma yapılmıştır.
4
17
Beşiktaş'ın armasında yer alan ilk beyaz çizgi 1'i; 3 siyah çizgi 3'ü; ve ikinci beyaz çizgi de 1'i temsil etmektedir. Amblem 9 bölümden meydana gelmiştir. Yukarı kısımda yer alan dört numara yan yana yazıldığında, rumi takvimde kulübün kuruluş yılı olan 1903 sayısına denk gelen ١٣١٩(1319) sayısı meydana çıkmaktadır. Beşiktaş, ilk tescil edilen kulüp olması sebebiyle, armasında Türk bayrağını taşıma hakkı kazanmıştır. Haziran 2013 tarihinde kulübün tüzüğünde yapılan değişiklikle birlikte, kartal figürlü resmî bir arması daha olmuştur.
5
17
Uzun yıllardır yapılan araştırmalar ve çeşitli kaynaklardan toplanan bulgular neticesinde; bilindiği üzere Beşiktaş'ın ilk renklerinin kırmızı beyaz şeklinde olduğu, ancak Balkan Savaşı'nın kaybedilmesinden sonra şehit düşen, yaralanan veya esir edilen 340.000den fazla askerin yasını tutmak amacıyla renklerin karartılıp siyah beyaz olarak değiştirildiği yazılmaktadır. Ancak Beşiktaş Yönetimi; 100. yılını anlatan belgesel için yaptığı çalışmalara dayanarak Beşiktaş'ın kırmızı rengi hiç kullanmadığını, kuruluşundan itibaren siyah beyaz renkleri kullandığını idda etmektedir. İlk zamanlar ferdi sporlar yapılması sebebiyle kulüp için herhangi bir forma rengine ihtiyaç duyulmamıştır. Fakat kulübün sporcu sayısının gittikçe artması sebebiyle, Mehmet Şamil Bey kurucular heyetini toplamış ve okul zamanlarında kullandığı ve okulunun renklerini taşıyan bir rozeti heyete göstererek, buna benzer bir rozet yaptırılması gerektiği fikrini kabul ettirmiştir. Bu toplantıda kulübün renkleri de sonradan değiştirilmiş renklere sadık kalınarak siyah ve beyaz olarak belirlenmiştir. Beşiktaş'ın ilk rozetine, Fransız mektebinin rozetinden esinlenilerek miladi yıl olarak 1903, üst bölüme Eski Türkçe (Osmanlıca) yazılırken, sağ tarafa (J), sol tarafa da (K) harfleri koyulmuştur. Rozetin arka kısmında İstanbul'da yapıldığı, iç kısmında ise rozeti yapan kişinin mührü bulunmaktadır. Rozetteki armada yer alan yıldız altı köşeli olarak tasarlanmıştır.
6
17
Galatasaray'ın ilk amblemi; ağzında futbol topu taşıyan kanatları gerili bir kartalı içeriyordu. Ancak Galatasaray Lisesi öğrencilerinden Şevki Ege tarafından çizilen bu kompozisyon benimsenmeyince kenara itildi.
7
17
Topuz Hikmet'in anlatımıyla Fenerbahçe ambleminin öyküsü:
Kulübümüzün rengi sarı-beyazdan, sarı-laciverte çevrildikten sonra bu yeni renklerle bir amblem yaptırılması gündeme geldi. Arkadaşlarım bu amblemin çizilmesini benden rica ettiler. İlk önce bayrağımızın renkleri kırmızı ile beyazı bir araya getirdim. Sonra kırmızı üzerine bir kalp şekli çizerek bunu sarı-laciverte boyadım ve üzerine de metanet, kuvvet ve sağlamlığın ifadesi olan meşe dalını resmettim. Beyaz kısma da kulübümüzün ismini ve kuruluş tarihini yazdım. Rozetimizi çizerken, ona şu manayı vermeye çalıştım; Kalpten gelen bir bağımlılıkla bu kulübe hizmet etmek. Çizdiğim şekil arkadaşlarım tarafından beğenildi ve yeni amblem o tarihlerde Almanya'da bulunan Tevfik Haccar'ın aracılığıyla orada yaptırıldı. Yeni harflerin kabulünden sonra aynı şekilde muhafaza edildi. Sadece Fenerbahçe Spor Kulübü 1907 yazısı yeni harflerle değiştirildi.
Fenerbahçe 1910 yılından 1999-2000 sezonuna kadar bu logoyu kullanmıştır.2000-2001 sezonundan beri de günümüzdeki logoyu kullanmaktadır.
8
17
Yıllar içerisinde takımlar isim değiştirmiş, 1970 yılına gelindiğinde Gençlikspor, Güneşsspor ve Doğan spor adlı takımlar varlıklarını devam ettirir olmuşlardır. Güneş spor’dan yeşil renk, Gençlikspor’dan siyah, Doğanspor’dan da sarı renklerini almıştır.
9
17
Kayserispor'un renkleri sarı ve kırmızı olup, bu renkler lav (ateş) tonlarından esinlenilerek seçilmiştir. Kulübün arması, Kayseri şehrinin de simgesi olan Erciyes Dağı model alınarak tasarlanmıştır. Erciyes Dağı üzerinde Kayserispor yazısı, altında iki bölüme ayrılmış K ve S harfleri yer alır. Altına da kulübün kuruluş tarihi olan 1966 yılı eklenerek tasarlanmıştır. Daha sonra modernize edilen logodan kulübün kuruluş tarihi kaldırılmıştır.
10
17
Gaziantepspor arması, Celal Doğan'ın isteği üzerine şehrin izlerini taşıyacak biçimde tasarlanmıştır. Bu yeni armada Gaziantep Kalesi, Şehitler Abidesi, baklava dilimleri ve şahin figürleri vardır. Yeni tasarım İsviçre'de düzenlenen yarışmada en güzel 2. takım arması olarak seçilmiştir. Logodaki şahin, Fransızlara karşı şehrin savunmasında önemli bir rol üstlenen Şahin Bey'den gelmektedir.
11
17
Kırmızı-siyah renklere sahip Gençlerbirliği'nin bu renkleri seçmesi hakkında çeşitli rivayetler mevcuttur:
Kulüp kurulduktan sonra ihtiyaç duyulan formalar için kumaş almaya giden öğrenciler, gittikleri dükkânda o yılların yoksunluğu içinde sadece kırmızı ve siyah renkli kumaşlar bulabilmiş, biraz da mecburiyetten ilk formalar bu renklerle dikilmiş, bunun sonucunda kulüp renkleri belirlenmiştir.
Beden Eğitimi öğretmeni Ekrem Bey'in bazı öğrencileri Sultani takımına almaması ile Sultani'den ayrılarak kurulan kulüp, barış sağlanıp iki kulübün (Muallimler Birliği ile Genç Liseliler) birleşmesi söz konusu olduğunda, liseli öğrenciler Ankara İdadisi (Erkek Lisesi) Müdürü ve Muallimler Birliği Başkanı Münif Kemal Ak'ın gönlünü almak için ona Ankara'da oldukça yaygın olan kırmızı-siyah gelincikler götürmüşler, takım da renklerini bu olayın sonucunda bu çiçekten almıştır.
Logodaki güneş, Ankara'nın simgelerinden Hitit Güneşi'ni temsil etmektedir. Güneşi de Türk bayrağında bulunan hilalİ temsil etmektedir.
12
17
1938 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk‘ün emirleri doğrultusunda tüm ülkede spor adına yeniden yapılanma süreci başlamış ve özellikle Karabük’te ülkenin ilk ağır sanayi hamlesinin başladığı yerde bunun öncülüğünü yapacak kulüplerin kurulması çalışmaları hız kazanmıştı. Dönemin Demir-Çelik İşletmeleri Genel Müdürü Azmi Tılabar D.Ç. Gençlik Kulübü'nü gri-mavi renkleri yanı sıra D.Ç. arması altında kurarak bugünkü Kardemir Karabükspor'un ilk adımını atmıştır.
13
17
2014'e kadar Ankaraspor olarak bilinen klübün ismi Osmanlıspor Futbol Kulübü olarak degiştirildi. Bu arada mavi-beyaz olan eski renkleri ise mor-sarı olarak yenilendi. Değişim ile birlikte eski bayrakdaki Anadolu Parsi resmi gitti, onun yerine Osmanli İmparatorluğu'nun simgesi hillaler (6 tane) getirildi. Hillalerin duruşu ise futbol topuna benzetildi.
14
17
Kulübün renkleri olarak benimsenen "Sarı", o zamanlar Rize'de bolca yetişen portakal ve limon narenciyesini, "Yeşil" ise, halen Rize'nin sembolü olan çayı temsil ediyordu.
15
17
Antalyaspor'un arması beyaz zemin üzerine kırmızı renkle oluşturulmuş bir çemberle çevrelenmiştir. Çemberin ortasında kırmızı renkte Antalya'nın sembollerinden Yivli Minare ve onun altında da kulübün kuruluş tarihi olan 1966 yazısı vardır. Minarenin iki yanında çemberin kenarlarıyla paralel açıda kırmızı renkli A ve S harfleri logoyu tamamlar.
16
17
Bursa'da faaliyet gösteren 5 amatör kulübün birleşmesinden doğdu. Akınspor, Acar İdman Yurdu, Demirçelikspor, İstiklalspor ve Pınarspor takımları birleşerek Bursaspor'u oluşturdular. Kulüp, renklerini Uludağ'ın karından ve ovanın yeşilinden aldı. Bursaspor'un amblemindeki 5 yıldız, kurucu takımları temsil ediyor.
17
17
Bugünkü amblem ise 1923 yılında, yine lise öğrencilerinden Ayetullah Emin tarafından çizilmiştir. Yeni çizim, geometrik çizgilerin uyumlu kullanılmasıyla iç içe geçmiş sarı-kırmızı renklerde "GS" harflerini içermekteydi. İlk olarak Ayetullah Emin ve Şinasi Şahingiray tarafından çıkarılan haftalık bir mecmuada kullanılan bu kompozisyon çok beğenildi. Bunun üzerine resmî amblem olarak kabul edilmesi için teklif yapıldı. Teklif alkışlar arasında ittifakla kabul oldu. Eski harfler Gayın ve Sin, daha sonra Latin alfabesine geçilmesiyle yerini G ve S harflerine bıraktı. Ayrıca G ve S harflerini taşır ve takım kurulduktan 5 yıl sonra arma yapılmıştır.
