Uzlaştırmacı sınavı yaklaştı, istatistikler şaşırttı

2016 yılında yapılan değişiklikle beraber tehdit, dolandırıcılık ve hırsızlık suçları da uzlaştırma kapsamına alındı. Yargı reformuyla beraber iş ve çalışma hürriyetini ihlal, güvenin kötüye kullanılması ve suç eşyasının satın alınması gibi suçlar da uzlaştırma kapsamına alındı. Bu genişleme ile beraber yılda yaklaşık 250 bin dosyada uzlaştırma yapılacağı tahmin ediliyor. 24 Nisan’da başlayan uzlaştırmacı eğitimleri 30 Kasım’a kadar devam edecek. 2018’de düzenlenen ilk sınavın ardından yapılacak ikinci sınavın ne zaman olacağı ise henüz belli değil. İkinci sınava girecek adayların 30 Kasım’a kadar eğitimleri tamamlamış olması gerekiyor. Sınava az bir zaman kaldığı tahmin edilirken İzmirli avukatlar Tuğba Balkan, Uğur Uluocak Acabey, Pakize Pelin Özşahinli ve Özkan Özşahinli, adayların sınav öncesi yararlanabileceği Uzlaştırmacı Sınavına Hazırlık Kitabı Soru Bankası kitabını hazırladı. Öte yandan Alternatif Çözümler Daire Başkanlığından edinilen verilere göre 2018’de Türkiye genelinde 208 bin 14 dosyada uzlaşma sağlandı, İzmir uzlaşma sağlanan 15 bin 320 dosya sayısı ile en tepeye yükseldi. 

2015 yılında Türkiye genelinde uzlaşma sağlanan dosya sayısı 17 bin 319 iken bu sayı 2016’da 7 bin 817 oldu, 2017’de 223 bin 469’e ve 2018’de de 208 bin 14’e yükseldi. 2018 yılında uzlaşma sağlanan dosya oranı yüzde 81 olurken, uzlaşma sağlanamayan dosya oranı ise yüzde 19 olarak belirtildi. 2018 yılında uzlaşma bürosuna gönderilen toplam dosya sayısı 497 bin 775, uzlaştırma işlemleri devam eden dosya sayısı 83 bin 724, uzlaşma teklifi olumsuz sonuçlanan dosya sayısı 158 bin 89, uzlaşma sağlanamayan dosya sayısı 47 bin 848 ve uzlaşma sağlanan dosya sayısı da 208 bin 14 oldu. İzmir’de uzlaşma sağlanan dosya sayısı 15 bin 320, uzlaşma sağlanamayan dosya sayısı ise 3 bin 133 oldu. 

 

Uzlaştırma hakkında genel bilgi veren Avukat Uğur Uluocak Acabey uzlaştırmanın, onarıcı adalet anlayışına hizmet eden, suçtan zarar gören ile suç işlediği iddia edilen faile sunulmuş kanuni bir hak olduğunu belirtti. Uğur Uluocak Acabey, “Uzlaştırma, kanunda düzenlenen belirli suçlarda tarafların özgür iradeleriyle kabul etmeleriyle birlikte uygulanıyor. Uzlaştırma ile mahkemeye gitmeden mağdurun zararı giderilebiliyor, fail de yargılanmaktan ve ceza almaktan kurtulabiliyor. Üstelik uzlaştırmanın sağlanması halinde taraflar hiçbir masraf ve ücret ödemezler. Uzlaştırmanın toplumsal faydaları da var. Uzlaştırmada kararı taraflar verdiğinden toplumsal barışa da büyük katkıları olur. Yargının iş yükü de hafiflemiş olur. Uzlaştırmada fail tarafından mağdura tazminat ödenebileceği gibi, mağdurun adına bir hayır kurumuna bağış yapılması da mümkündür. Taraflar birbirlerinin suç nedeniyle ortaya çıkan duygularını anlayarak hiçbir edim talep etmeden de uzlaşabilirler. Yahut fail mağdurdan özür dilemek suretiyle bir uzlaşmanın yapılması mümkün” dedi. 

Avukat Özkan Özşahinli ise kimlerin uzlaştırmacı olabileceği ile ilgili şöyle konuştu:  

"Hukuk fakültesi mezunları veya programlarında hukuk bilgisine yeterince yer verilmiş siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıl yükseköğrenim görmüş kişiler uzlaştırmacı olabilir. Bu eğitimin örgün veya açık öğretim olması fark etmez. Bu fakültelerden mezun olan kişiler uzlaştırma eğitimini aldıktan sonra sınavı başarıyla vermeleri halinde uzlaştırmacı olabiliyor.” 

Avukat Pakize Pelin Özşahinli, 24 Nisan’da başlayan uzlaştırmacı eğitimlerinin 30 Kasım’a kadar devam edeceğini belirterek, şöyle konuştu: 

"Bu süreçte binlerce kişi uzlaştırmacı eğitimi aldı ve almaya devam ediyor. Bu binlerce kişi sınavın ne zaman yapılacağını merak ediyor. Ancak bu konuyu açıklayacak yetkili kurum, Alternatif Çözümler Daire Başkanlığıdır. Başkanlık, eğitimler tamamlandıktan sonra sınava ilişkin bir açıklama yapılacağı yönünde açıklama yaptı. Dolayısıyla sınavın nasıl olacağını, hangi illerde yapılacağını merak eden uzlaştırmacı adayları, Alternatif Çözümler Daire Başkanlığının web sitesini takip ederek haberdar olabilirler. Uzlaştırmacı adaylarının, Türkiye’de ikinci kez yapılacak olan uzlaştırmacı sınavına katılabilmek için 30 Kasım’a kadar eğitimini tamamlamış olması gerekiyor. 2018’de yapılan ilk uzlaştırmacı sınavına uzlaştırmacı eğitimini tamamlamış yaklaşık 30 bin kişi katıldı. Yanlış hatırlamıyorsam 28 bin 500 kişi sınavı geçti. Sınavı geçmek için 70 puan almak gerekiyor.” 

Türkiye’deki uzlaşma dosyaları hakkında bilgi veren Avukat Tuğba Balkan, “2015 yıllarında olumlu sonuçlanan uzlaştırma dosyaları Türkiye genelinde 10 binlerdeyken, 2018 yılında 200 binlere kadar ulaştı. Ülke genelinde açıklanan verilere göre olumlu sonuçlanan dosya oranı yüzde 81, olumsuz sonuçlanan dosya oranı yüzde 19. Ülke olarak uzlaşma konusunda başarılıyız. İzmir, Türkiye genelinde bir numara olarak gözüküyor. İzmir’de uzlaşma sağlanan dosya sayısı 15 bin 320. Bu ciddi bir rakam. Uzlaşma sağlanamayan dosya sayısı ise 3 bin 133. İzmir’de şu an bin 300’e yakın uzlaştırmacı görev yapıyor" diye konuştu. 

 

 

Balkan, yayınladıkları kitapla ilgili de "Sınava az bir zaman kaldı. Ciddi bir test kitabı hazırlamak niyetiyle emek vererek bu yola girdik. Sınava girecek uzlaştırmacı adaylarına ilk tavsiyemiz, Alternatif Çözümler Daire Başkanlığının uzlaştırmacılara yönelik eğitim kitabından faydalanmaları. Biz bu kitabı hazırlarken Alternatif Çözümler Daire Başkanlığının kitabına bağlı kalarak çalıştık. Sınavda hazırlanacak sorular, buradan gelecek. Eğitimlerde anlatılan konular da bu kitapla paraleldir. Uzlaştırmacı Sınavına Hazırlık Kitabı Soru Bankası kitabımızda 500 test sorusu, 200 adet sorudan oluşan iki de deneme sınavı bulunuyor. Kitapta şematik anlatıma yer verdik. Sonuna da uzlaştırmacı sözlüğü bölümü ekledik. Umarız sınava hazırlanan arkadaşlara katkısı olur” ifadelerini kullandı.