AJANSLAR -
ABD, Trump'ın dünyanın dört bir yanındaki ülkelerle giderek büyüyen ticaret savaşının bir parçası olarak Çarşamba günü Vietnam mallarına %46 oranında karşılıklı gümrük vergisi uyguladı. Diğer yeni gümrük vergileri Kamboçya'ya %49, Çin'e %34 ve Endonezya'ya %32 olarak belirlendi.
Nike Inc. ve Adidas AG son on yılda Vietnam'a büyük yatırımlar yaptı. Yasal düzenlemelere göre bugün Nike ayakkabılarının yaklaşık yarısı ve Adidas ayakkabılarının %39'u bu ülkede üretiliyor. Vietnam her iki şirketin de en büyük ayakkabı tedarikçisi konumunda ve ülkede üretilen ayakkabılar yıllık toplam 20 milyar dolardan fazla gelir sağlıyor.
Nike hisseleri New York saatiyle 17:06'da genişletilmiş işlemlerde %6,4 düştü. Ürünlerinin %40'ını Vietnam'da ve %17'sini Kamboçya'da üreten Lululemon Athletica Inc. geç işlemlerde yaklaşık %9,6 değer kaybetti. Ürünlerinin %35'ini Vietnam'dan ve %22'sini Kamboçya'dan alan Abercrombie & Fitch Co. hisseleri %7,7 düştü. Mallarının yaklaşık %27'sini Vietnam fabrikalarından ve %19'unu Endonezya'dan satın alan Gap Inc. ise %11 değer kaybetti.
Ulusal Perakende Federasyonu Hükümet İlişkileri Başkan Yardımcısı David French Çarşamba günü yaptığı açıklamada "Daha fazla gümrük vergisi, Amerikan işletmeleri ve tüketicileri için daha fazla endişe ve belirsizlik demektir" dedi. "Tarifeler, ABD'li ithalatçı tarafından ödenen ve nihai tüketiciye yansıtılan bir vergidir."
Gümrük vergileri ayakkabı satıcılarının içinde bulunduğu ticari türbülansı daha da derinleştiriyor. Nike, kısmen ABD'nin Çin ve Meksika'dan gelen ürünlere uyguladığı gümrük vergileri nedeniyle brüt kar marjının bu çeyrekte keskin bir şekilde düşmesini beklediğini açıkladı.
Bloomberg Intelligence analisti Poonam Goyal, "Performans ayakkabıları çok özel bir beceri seti ve fabrikalar gerektirdiğinden tedarik zincirlerini değiştirmek bir seçenek değil," dedi. "Tüketicilere sunulan fiyatların nasıl artmayacağını anlayamıyorum."
Nike ve Adidas yorum taleplerine hemen yanıt vermedi.
Uniqlo'nun sahibi Fast Retailing Co. ve Hennes & Mauritz AB gibi büyük moda perakendecileri de Vietnam'ı en büyük tedarikçilerinden biri olarak sayıyor. Vietnam Tekstil ve Konfeksiyon Birliği'ne göre, ülke geçen yıl 44 milyar dolarlık tekstil ihracatı yaptı ve en büyük pazarı ABD oldu.
Ayakkabı ve hazır giyim sektörleri, Trump'ın Beyaz Saray'daki ilk döneminde Çin ile ticaret savaşı tırmanırken Vietnam'daki üretimini artırdı. Vietnam düşük işgücü maliyetlerine, ayakkabı ve giysi üretiminde zaten usta olan kalifiye işgücüne, ulaşım altyapısına sahipti ve jeopolitik çatışmalara dahil olmak için daha az tehdit olarak görülüyordu. Ayrıca ABD ve Avrupa Birliği ile ticaret anlaşmalarına sahipti.
Vietnam'ın Trump'ın ticaret savaşlarına karışabileceğine dair ipuçları 2019'da Trump'ın Vietnam'ın ABD'den "Çin'den bile daha kötü" faydalandığını söylemesiyle başladı. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilere göre, perakende lobicileri Trump'ın ilk döneminin son ayında Vietnam'a yönelik gümrük vergilerini yürürlüğe koyacağından korkuyordu.
Markaların Çin'e olan risklerini azaltmasıyla Vietnam büyük bir kazanan haline geldi. Ayakkabı ve tekstil şu anda Vietnam'ın en önemli ihracat kalemleri arasında yer alıyor ve Nike ve Adidas gibi markaların düzinelerce spor ayakkabı fabrikasıyla bağlantı kurmasıyla sektör gelişti. Artık hiçbir şirket ayakkabı üretiminin %20'sinden fazlasını Çin'de gerçekleştirmiyor.
Vietnam Asya'nın en hızlı büyüyen ekonomileri arasında yer alıyor. Gayrisafi yurtiçi hasılası geçen yıl %7,1 büyüyerek hem hükümet tahminlerini hem de Bloomberg anketine katılan analistlerin tahminlerini aştı.
Trump'ın Ocak ayında Beyaz Saray'a yeniden girmesinden birkaç gün sonra Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Vietnam'daki üst düzey yetkilileri ticari dengesizlikleri ele almaya teşvik etti. ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre Vietnam'ın ABD ile ticaret fazlası geçen yıl 123 milyar dolardan fazlaydı ve yetkililer ABD ürünlerini daha fazla satın almaya teşvik ettiklerini söylediler.
Sadece Çin ve Meksika ABD ile daha büyük ticaret fazlasına sahip.
Vietnam Başbakanı Pham Minh Chinh Ocak ayında yaptığı açıklamada ticari anlaşmazlıkların çözümüne yardımcı olması halinde Trump'ı Mar-a-Lago'da ziyaret ederek "gün boyu golf oynamaya" hazır olduğunu söyledi. O tarihten bu yana hükümet, ABD arabaları, etanol ve sıvılaştırılmış doğal gaz üzerindeki kendi gümrük vergilerini düşürerek Trump yönetimini yatıştırmaya çalışıyor.
