Diğer bir deyişle atmosferde tüm  canlıların sağlığına zarar verecek miktar ve sürede kirleticilerden birinin ya da daha fazlasının bir arada bulunması şeklinde tanımlanır.

Çevre Mühendisleri Odası’nın (ÇMO) hazırladığı rapora göre güvenli hava kirliliği verilerinin alındığı 45 farklı ildeki istasyonlarda yapılan ölçümlerde bu coğrafyada hayatını sürdüren 60 milyon kişinin 2018 yılında sınır değerlerinin üzerinde (PM10) (toz) seviyesine kaldığı anlaşılmıştır. Ayrıca akciğerlerinin sağlığını direkt etkileyen PM2,5 kirletici ölçümlerinin de sistematik gerçekleşmesi gerekiyor.

Kirleticiler

Hava kirleticileri çeşitli özellikleri göz önüne alınarak sınıflanır. Fiziksel duruma göre gaz ve partikül madde şeklinde ve ayrıca kimyasal yapıya bağlı olarak da kirleticiler; organik ve inorganik olarak ikiye ayrılır. Genel olarak havayı kirleten maddeleri şöyle sayabiliriz: Partikül (tozlar), kükürtlü maddeler, organik maddeler, azotlu maddeler, Karbonmonoksit, Halojenler ve Radyoaktif maddeler.

Sağlık ve Çevre Açısından Hava Kirliliğinin Önemi

• 1952’de Londra’da bir hafta içinde 4 bin kişi, 1930’da Belçika – Maue Vadisinde üç gün içinde 63 kişi, 1966’da ise New York’ta 168 kişi hava kirliliğinden hayatlarını kaybetti. Bu olaylar sırasında ölçülen hava kirliliği değerleri İstanbul’da alarm verildiği 1970 yıllarında ölçülen en yüksek değerlerin bile altındaydı.
• Mumbai’de (önceki adı Bombay) hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde Hintlilerin 10 sigara içmiş kadar etkilendikleri bilimsel olarak açıklandı.
• Uzakdoğu kentleri Bangkok, Jakarta ve Seul’de hava kirliliği yüzünden her yıl 1500-2000 kişinin öldüğü, 60-100 kişinin hastalandığı ve milyarlarca dolar maddi kayıp olduğu saptandı.
• Kaliforniya eyaletinde hava kirliliğinin sadece tarıma verdiği maddi zarar 300 milyon dolar olarak saptandı. ABD’de verilen bir mahkeme kararında havayı kirleten bir fabrikaya 13 milyon doları aşan para cezası verilmiş ve kararın gerekçesi “Hırsızlık suçu ile siz bir kişiyi veya bir aileyi mağdur edebilirdiniz fakat çevrenizi kirletmekle bütün topluma zarar verdiniz.” şeklinde açıklanmıştır.

Hava Kirliliğine Karşı Kişisel Önlemler

Hava kirliliğinin iki önemli kaynağı vardır. Enerji eldesi sırasında çıkan gazlar ile diğer yandan kentlerde araçlardan çıkan egzoz gazları.

Egzoz Gazlarına Karşı

• Özel aracınızı mümkün mertebe az kullanın. Metro veya otobüs gibi toplu taşımacılığı tercih edin. Hem de hareket etmiş olursunuz. Unutmayın ne kadar az yakıt harcanırsa havamız o denli az kirlenir.
• Aracınızın motor bakımını ve egzoz gazı ayarını düzenli yaptırın.
• Aracınızı aşırı yüklemeyin ve uzun süre rölantide çalıştırmayın. Rölantide hava kirliliği üç kat artar. 15-30 saniye kadar bir ön çalıştırma yeterlidir.
• Aracınızın hızını saatte 100 kilometreden 80 kilometreye indirebilirsiniz en az % 20 oranında kazanç sağlamış olursunuz.
• Aracınızı uzun beklemelerde ise tamamen durdurun.

Kalorifer Kazanı ve Sobalar için !

• TSE belgeli sobalar muhakkak üstten yakılmalıdır ve kor halinde yanan kömürün üzerine kesinlikle yeni kömür atılmamalıdır.
• Kazan, baca ve radyatörlerin bakımı ve temizliği her yıl yapılmalı ve kazan dairesinde bulunan sıcak boruları yalıtılmalıdır.
• Plastik maddeler, naylon torbalar, yanmış yağ, araba lastiği, konfeksiyonile ayakkabı imalat artıkları kesinlikle kalorifer kazanları ve sobalarda yakılmamalıdır.

Isı yalıtımını gerçekleştirerek yakıttan % 40 oranında ekonomi sağlayabilirsiniz. Böylece hem bütçenizi rahatlatır hem de ekolojinin korunmasına yararlı olursunuz.

Isı yalıtımı konut seçiminde önemli bir kriter olmalıdır.

Mantolama yaptırmayan binalara zaten tapu verilmemeli. Binanın mutfağının dolapları veya rengi değil, binanın mantolaması önemlidir.

Diğer Önlemler

• Yeşili her daim koruyun, unutmayın ağaçlar hava kirliliğine karşı birer doğal süzgeçlerdir.
• Kağıtlarınızı ayrı bir yerde biriktirerek değerlendirin. Arkalarını kullanın, bu sayede birkaç ağacın kesimini önlemiş olursunuz.
• Bacalardan siyah duman çıkan binalara girerek yetkili veya yöneticiyi şahsen ikaz edin, veya yetkililere şikayet edin.
• Evinizde ısıyı koruyun, cam macunlarını yenileyin, pencere altlarını sünger veya bez ile iyice izole edin. Apartman kapısının sürekli kapalı tutulmasını sağlayın. Radyatörleri mermer veya perde ile sakın kapatmayın.