Fikir oluşturması açısından kısmen göz atacak olursak;
 
 YANGIN SÖNDÜRME MADDELERİ

• Leke Bırakmayan Söndürme Maddeleri
  • Halokarbon

 

• Su Bazlı Söndürme Maddeleri
  • Köpüklü
  • Sulu

 

• Tozlu Söndürme Maddeleri
  • ABC
  • BC
  • D

 

• Karbondioksit  

• Sınıf F Söndürme Maddesi

 
BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE
 
MADDE 99- (1) Taşınabilir söndürme cihazlarının tipi ve sayısı, mekânlarda var olan durum ve risklere göre belirlenir. Buna göre;

a) A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle çok maksatlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,

b) B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya köpüklü,

c) C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,

ç) D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, öncelikle kuru metal tozlu, söndürme cihazları bulundurulur. Hastanelerde, huzurevlerinde, anaokullarında ve benzeri yerlerde sulu veya temiz gazlı söndürme cihazlarının tercih edilmesi gerekir.

(2) Düşük tehlike sınıfında her 500 m2, orta tehlike ve yüksek tehlike sınıfında her  250 m² yapı inşaat alanı için 1 adet olmak üzere, uygun tipte 6 kg’lık kuru kimyevî tozlu veya eşdeğeri gazlı yangın söndürme cihazları bulundurulması gerekir.

(3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrıca tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulması mecburidir.

(4) Söndürme cihazları dışarıya doğru, geçiş boşluklarının yakınına ve dengeli dağıtılarak, görülebilecek şekilde işaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangın dolaplarının içine veya yakınına yerleştirilir. Söndürme  cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m olur. Söndürme cihazlarının, kapı arkasında, yangın dolapları hariç kapalı dolaplarda ve derin duvar girintilerinde bulundurulmaması ve ısıtma cihazlarının üstüne veya yakınına konulmaması gerekir. Ancak, herhangi  bir sebeple söndürme cihazlarının doğrudan görünmesini engelleyen yerlere konulması halinde, yerlerinin uygun fosforlu işaretler ile gösterilmesi şarttır.

(5) Taşınabilir söndürme cihazlarında söndürücünün duvara bağlantı asma halkası duvardan kolaylıkla alınabilecek şekilde yerleştirilir ve 4 kg’dan daha ağır ve 12 kg’dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm’yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.

(6) Arabalı yangın söndürme cihazlarının TS EN 1866 ve diğer taşınabilir yangın söndürme cihazlarının TS 862- EN 3 kalite belgeli olması şarttır.

(7) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır.

(8) Binalara konulacak yangın söndürme cihazlarının cinsi, miktarı ve yerlerinin belirlenmesi konusunda, gerekirse mahalli itfaiye teşkilatının görüşü alınabilir.”
 
BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE MADDE 99

(7) Yangın söndürme cihazlarının periyodik kontrolü ve bakımı TS ISO 11602-2 standardına göre yapılır. Söndürme cihazlarının bakımını yapan üreticinin veya servis firmalarının dolum ve servis yeterlilik belgesine sahip olması gerekir. Servis veren firmalar, istenildiğinde müşterilerine belgelerini göstermek zorundadır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri yapılır ve dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılır. Cihazlar dolum için alındığında, söndürme cihazlarının bulundukları yerleri tehlike altında bırakmamak için, servisi yapan firmalar, bakıma aldıkları yangın söndürme cihazlarının yerine, aldıkları söndürücü cihazın özelliğinde ve aynı sayıda kullanıma hazır yangın söndürme cihazlarını geçici olarak bırakmak zorundadır.
 
TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4 Muayene, bakım ve dolum

4.1 Genel

4.1.1 Mal sahibi veya belirlenmiş temsilci veya söndürücülerin bulunduğu mülkte oturan kimse, muayene, bakım ve dolum için sorumlu olmalıdır.

4.1.2 Yangın söndürücülerin muayene ve bakım işlemi önemli ölçüde çeşitlilik gösterir. Madde 4.2’debelirtildiği gibi aylık muayene işlemini gerçekleştirmek için asgari bilgi gereklidir. Madde 4.3 ve Madde 4.4’te belirtildiği gibi sadece yetkili personel söndürücülerin bakımını yapmalıdır.
 
 
Ek A (Zorunlu hükümler)
Uzman kişiler
A.1 Genel

Bu ek, yangın söndürücülerin bakımıyla ilgili personellerin yetkinliklerinin belirlenmesi ve emin olunması için bir yaklaşımı verir. Alternatif yöntemler, tatmin edici bir düzeyde yetkinliğin başarılması için dikkate alınabilir.

A.2 Uzman bir kişinin eğitimi ve deneyimi

A.2.1 Uzman kişi “işinde” veya pratik deneyim ve eğitimlere katımla en az 3 ay eğitilmelidir. Eğitimin tavsiye edilen süresi en az 32 saattir. Eğitimin sonunda yetkili personel başarılı bir şekilde sınavı geçmelidir. Sınav ulusal makamlar tarafından tanınan bağımsız bir kuruluşun gözetimi altında yapılmalıdır.

A.2.2 Eğitim, imalatçı veya diğer nitelikli ve tanınmış bir kuruluş tarafından verilmelidir.

A.2.3 Uzman kişi, en az beş yılda bir yenileme eğitimine katılmalıdır.
 
 
 
TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.2 Muayene
 
4.2.1 Söndürücüler hizmete ilk alındığı zaman kontrol edilmeli ve sonrasında yaklaşık 30 günlük aralıklarla kontrol yapılmalıdır. Şartlar gerektirdiğinde, söndürücüler daha sık aralıklarla kontrol edilmelidir.
 
4.2.2 Periyodik kontroller aşağıdakilerden emin olmak için yapılmalıdır

a) Yangın söndürücünün belirlendiği yere koyulduğu,

TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.2 Muayene
 
4.2.2 Periyodik kontroller aşağıdakilerden emin olmak için yapılmalıdır

b) Yangın söndürücüyle dış yüzeye bakacak şekilde kullanma talimatları engellenmemiş ve gözle görülür olduğu,

c) Kullanma talimatı okunurluğu,

TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.2 Muayene
 
4.2.2 Periyodik kontroller aşağıdakilerden emin olmak için yapılmalıdır

d) Mühür ve basınç göstergesinin kırık veya eksik olmadığı,

TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.2 Muayene
 
4.2.2 Periyodik kontroller aşağıdakilerden emin olmak için yapılmalıdır

e) Yangın söndürücünün dolu olduğu, (tartarak veya kaldırarak),
 
TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.2 Muayene
 
4.2.2 Periyodik kontroller aşağıdakilerden emin olmak için yapılmalıdır.

f) Yangın söndürücünün açıkça zarar görmediği, paslanmamış olduğu, sızdırma bulunmadığı ve nozulunda tıkanma olmadığı,

TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.2 Muayene
 
4.2.2 Periyodik kontroller aşağıdakilerden emin olmak için yapılmalıdır.

g) Basınç göstergesinin (manometrenin) okunması veya göstergenin doğru aralıkta olduğu,

TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.3 Bakım

4.3.1 Genel

a) Yılda bir kereden fazla ancak altı aydan az olmayacak sürede,

b) Hidrostatik deneyi sırasında,

c) Bir muayeneyle özellikle belirtildiğinde.

Bakım işlemleri Madde 4.3.2’ye uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
 
 
4.3.2 Tüm yangın söndürücüler

4.3.2.1 Her bir bakımda, bütün yangın söndürücüler aşağıdaki işlemlere tabi tutulmalıdır.

a) Yangın söndürücünün kullanıp kullanılmadığını belirlemek için mühür ve emniyet cihazının kontrolü,

b) Bakımın ardından emniyet cihazının değiştirilmesi ve yeni bir mührün yerleştirilmesi,

c) Yangın söndürücüye etiketin eklenmesi veya gerekli bakımın gerçekleştirildiğini belirten yangın söndürücüye eklenen etiketin işaretlenmesi.
 
 
TSE ISO / TS 11602 - 2
 
4.3 Bakım

4.3.2.2 Taşınabilir yangın söndürücülerin bakımını yaparken yürütülecek işlemleri belirlemek için, yangın söndürücülerin tipi aşağıdaki gibi kategorize edilir.

Kategori 1: Su, katkı maddeleri ile su veya köpük gibi yangın söndürme ortamı ile depolanmış-basınç tipi yangın söndürücüler.

Kategori 2: Tozlu veya temizleme maddesi gibi yangın söndürme ortamı ile depolanmış-basınç tipi yangın söndürücüler.

Kategori 3: Su, katkı maddeleri ile su veya köpük gibi yangın söndürme ortamı ile gaz kartuşu tipi yangın söndürücüler.

Kategori 4: Toz gibi yangın söndürme ortamı ile gaz kartuşu tipi yangın söndürücüler.

Kategori 5: Karbon dioksit yangın söndürücüler.

HER BİR SINIFLANDIRILMIŞ YANGIN SÖNDÜRÜCÜ TİPİ İÇİN YILLIK BAKIM PROSEDÜRÜ ÇİZELGE 1
  



 



 
HER BİR SINIFLANDIRILMIŞ YANGIN SÖNDÜRÜCÜ TİPİ İÇİN BEŞ YILLIK BAKIM PROSEDÜRÜ
 
4.3.2.5 Madde 4.3.1 ila Madde 4.3.2.4’te belirtilen yıllık bakımlara ek olarak, aşağıdaki istisnalarla Çizelge 2’ye uygun olarak bakım işlemleri beş yılı aşmayan aralıklarla uygulanmalıdır.
 
HER BİR SINIFLANDIRILMIŞ YANGIN SÖNDÜRÜCÜ TİPİ İÇİN BEŞ YILLIK BAKIM PROSEDÜRÜ ÇİZELGE 2



 
 

 
 
 
 




  




4.4 Tekrar doldurma
 
Tüm tekrar doldurulabilir tipteki yangın söndürücüler, herhangi bir şekilde kullanımdan sonra veya gereksinimi olduğunda tekrar doldurulmalıdır.

Tekrar doldurma uygulanırken, imalatçının önerileri takip edilmelidir.

Sulu film oluşturucu köpük (AFFF) ve film-oluşturucu floroprotein (FFFP) köpük ve yaş kimyasal yangın söndürücüler yangın söndürücü üzerindeki talimatına uygun olarak yenisi ile tekrar doldurulmalıdır.

Sadece etikette belirtilen madde kullanılmalıdır.

Bir tozun başka toz ile karıştırılmasına veya bulaştırılmasına izin verilmemelidir.

 
4.4 Tekrar doldurma
 
Yangın söndürücüler bir tipten bir diğerine dönüştürülmemeli ne de herhangi bir yangın söndürücü farklı bir yangın söndürücü maddenin kullanılması için dönüştürülmemelidir.

Boşaltılmış yangın söndürücüden geri kalan toz tekrar kullanılmamalıdır.

Beş yıllık bakım veya hidrostatik deney için alınan yangın söndürücüler boşaltılmalıdır. Kapalı bir geri kazanım sistemi kullanılmadıkça madde tekrar kullanılmamalı ve kirlenmeyi önlemek için madde sızdırmaz bir kap içinde ayrı olarak muhafaza edilmelidir. Tekrar kullanmadan önce, toz tümüyle kontrol edilmelidir. Tip, bulaşma veya tozun durumuna ilişkin şüphe mevcutsa madde atılmalıdır.
 
TS 11827: 2017 İŞ YERLERİ - YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARINA BAKIM VE DOLUM HİZMETİ VEREN YERLER İÇİN KURALLAR.
 
4.3.3 İş yerinde asgarî aşağıdaki ekipman bulunmalıdır:

İçinde en az pense, çekiç, yan keski, kargaburnu, ince yıldız ve düz tornavida takımı, elektrik kontrol kalemi ve alyen anahtar takımının bulunduğu takım çantası, hidrostatik deney ünitesi,

Tüp imha ekipmanı (pres, oksiasetilen kesme takımı, spiral testere),

Boya ünitesi, su perdeli ve pistole olarak boyanmalıdır.?

Açık ağız ve yıldız anahtar takımı,

Yeterli sayıda hortum, askılık, tetik stoku,

Test tarihi ve firma amblemi numaratörü,

Mühürleme presi,

Elektronik tartı aleti (*),

Yeterli sayıda manometre stoku ,

Vana sıkma anahtarı,

Vana sızdırmazlık ünitesi,

Kumpas veya pimetre (*),

Uzatma kablolu aydınlatma lâmbası,

Mengene masası,

Yeterli kapasitede vakumlu kuru toz dolum makinası,

Yeterli sayıda yangın söndürme deney tavaları,

En az 40 L kapasiteli regülatör bağlantılı azot tüpü.

Kapalı geri kazanım sistemi

Kurutma (nem yok etme) makinası

 
4.4 Tekrar doldurma
 
4.4.16 Basıncın düzenlenme kaynağını ayarlamak için kullanılan cihazlar (regülatör – manometre) en az yılda bir kalibre edilmelidir.
 
4.5 Kayıtlar
 
4.5.1 Bakım firması, çalışanları aracılığıyla tüm yangın söndürücülerde gerçekleştirilen bakımı, yapılan bakım tipinin de dahil edildiği kayıtlarını saklamalıdır.
 
5. Hidrostatik dayanıklılık-basınç deneyleri

5.1 Genel

5.1.3 Bir yangın söndürücü silindiri veya gövde a) ila f)’ye kadar aşağıda listelenen koşulların birini veya daha fazlasını karşılarsa hidrostatik deney yapılmamalı, ama kendi sahibi tarafından ya da onun talimatıyla imha edilmelidir:

a) Lehimleme, kaynaklama, pirinçle lehimleme veya bileşenlerin yamalanarak tamiri mevcut olduğu zaman,

b) Silindir veya gövde dişleri zarar gördüğünde,

c) Oyuklanmaya neden olan korozyon mevcut olduğu zaman,

d) Yangında yanmış yangın söndürücüler,

e) Paslanmaz çelik yangın söndürücülerinde yangın söndürücü madde olarak kalsiyum klor tip madde kullanıldığı zaman

f) Yangın söndürücünün süresinin dolduğu düşünüldüğünde yapılmalıdır.
 

Sadece özetlemeye çalıştığımız yangın söndürücülerde olması gereken işleyişin sağlıklı yapılmasıyla
Ancak ve ancak verimli sonuçlar alınabilecektir.

Diğer türlü işleyişi sağlıklı gerçeklemeyen firmaların ilk ürün satışındaki özendirici satış stratejilerindeki açığı kapatma amaçlı uygulamaları (gerekmediği halde 6 Ayda bir dolum yapmak gibi… ) tüketiciyi yıldırmakta olmasa da olur psikolojisine yöneltmektedir.
 
Sonuç olarak ;Üreticiden kullanıcısına kadar herkes için gerekli olan yangın bilincidir.