"MEVLANA Celaleddin-i Rumi felsefesi" Düşünce ve Ahlak Sistemi ve Bir Hayat Düzeni" olgusunu özümsemiş, Hoşgörülüğü, Hümanistliği ve Mütevaziliği iliklerinize kadar hissettiğiniz şehir Konya."



Türkiye'mizin en büyük yüz ölçümüne sahip, geçmişten beri belediyecilik hizmetleri açısından yüksek bir kalite seviyesini yakalamış olan Konya, Akıllı Şehirler gezimizin önemli bir durağı oldu. Çok uzun yıllardır yürütülen çalışmalar sonucu, vatandaşa sunulan hizmetlerin kalitesinin ve hızının arttırılması, erişimin kolaylaştırılması gibi amaçlarla Konya'da Akıllı Şehircilik alanında pek çok uygulama hayata geçirilmiş ve bu uygulamaların pek çoğu Türkiye'de ya da Dünya'da ilk olma özelliğini kazanmış.

Konya'nın Akıllı Şehir yolculuğunda; genç, yenilikçi, teknoloji ile barışık, hizmetlerin iyileştirilmesi ve vatandaş memnuniyetinin arttırılması konularında hassas bir yapıya sahip olan Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim ALTAY'ın motive edici bir enerji kattığı görülüyor.



Akıllı Şehir Konya yolculuğumuza öncelikle ekiple tanışarak başladık. Konya Büyükşehir Belediyesi akıllı şehir çalışmalarının koordinasyonunu sağlamak amacıyla Akıllı Şehir Yönetimi Şube Müdürlüğü, Akıllı ve Sürdürülebilir Ulaşım Şube Müdürlüğü, Kent Bilgi Sistemi Şube Müdürlüğü gibi birimleri kurumsal yapısına kazandırmış durumda. Bununla birlikte hemen hemen tüm birimlerde hizmetlerin yeniden gözden geçirilerek teknoloji ile kalitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yürüten ekipler var.

Ziyaretimizin ilk kısmında Konya'da hizmete sunulmuş olan uygulamalarla ilgili bir bilgilendirme aldık. Bu bilgilendirme toplantısında dikkatimizi çeken bazı hususları sıralamak istiyorum;

•Konya, toplu ulaşım ücretlendirmesinde temassız elektronik kartları ilk kullanan iki şehirden birisi. Elkart adını verdikleri sistem 20 yılı aşkın süredir kullanılıyor. Bu süreçte sistem yazılımsal ve donanımsal olarak yenilenerek sürekli genç tutulmuş. Kullanıcılar işlemlerin tümünü internet üzerinden yapabiliyor.

Kurumlar arası veri paylaşım sistemleri kullanılarak vatandaşların yıllık vize işlemi yapmasına gerek kalmıyor. Yani ilkokulda sisteme alınan bir öğrenci Elkart'ını öğrenim hayatının sonuna kadar hiçbir işleme gerek duymadan kullanabiliyor. Ayrıca Konya Büyükşehir Belediyesi 2013 yılında Dünya'da ilk olarak toplu ulaşım araçlarının tümünde temassız bankacılık kartlarının kullanımını sağlamış.



•Toplu ulaşım kullanıcılarına kolaylık sağlayan ATUS (Akıllı Toplu Ulaşım Sistemi) vatandaş tarafından yoğun bir şekilde kullanılıyor. Mobil uygulama, ATUS web sayfası, ücretsiz SMS, sesli yanıt sistemi, akıllı durak ekranları, duraklardaki kare barkodlar gibi kanallardan bu sistemi pratik bir şekilde kullanabiliyorsunuz. Sistemi kullanarak gideceğiniz yere hangi hatları kullanarak gidebileceğinizi, beklediğiniz aracın nerede olduğunu ve tahmini kaç dakika sonra geleceğini öğrenebiliyorsunuz. Sürpriz ek özelliklerin ekleneceği yeni mobil uygulamanın ve web sayfasının yakın zamanda yayınlanacağını da öğrenmiş olduk.



•Akıllı Ulaşımın önemli bir parçası Akıllı Kavşak sisteminin Türkiye'deki ilk uygulamasının Konya'da yapıldığını öğrendik. Görüntü işleme ile kavşak kollarındaki yoğunluğu anlık olarak tespit eden sistem ışık sürelerini de bu bilgiye göre adaptif bir şekilde ayarlıyor.



•Konya'nın bisikletli ulaşımla ilgili çalışmaları için ayrı bir yazı yazmak gerekir diye düşünüyorum. 550 Km'lik bisiklet yolu ağı, yaklaşık 11 senedir kullanılan ve bu sene yenilenen bisiklet kiralama sistemi, bisiklet üst geçidi ve bunlar gibi pek çok çalışma var. Ziyaretimizin hemen ardından Konya Büyükşehir Belediyesi bir de bisiklet tramvayı hizmetini başlattı.

ABUS (Akıllı Bisikletli Ulaşım Sistemi) hazırlanıyor ve yakın zamanda hizmete sunulacak. Tüm bu çalışmaları belli bir plan çerçevesinde, veriye dayalı olarak ve hizmetler arası entegrasyonu sağlamak amacıyla Bisikletli Ulaşım Master planı hazırlanmış ve uygulamaya geçilmiş. Bu bilgiler doğrultusunda ve şehir gezimizde gördüklerimiz ışığında Konya'nın tam bir Bisiklet Şehir olduğunu anladık.




•Konya Büyükşehir Belediyesi, sokak hayvanları için güzel bir uygulamayı hayata geçirmiş. Gönüllü Hayvan Dostları adındaki uygulama ile sokak köpeklerinin bakımı ve tedavisi yapıldıktan sonra gönüllü vatandaşlara teslim ediliyor. Belediye teslim sonrasında bu hayvanların takibini bırakmıyor. Saha ekipleri periyodik olarak köpeklerin yerinde kontrollerini yapıyor ve köpeğin gelişimi, tedavisi, aşıları gibi bakım hizmetlerini e-Pati adlı uygulama üzerinden kontrol ediyor.



•Akıllı şehir çalışmaları için güçlü bir bilgi teknoloji ve haberleşme alt yapısının gerekli olduğu hepimizin malumudur. Bu konuda da Konya'nın güçlü bir alt yapıya sahip olduğunu öğrendik. Örnek vermek gerekirse tamamen belediye tarafından oluşturulmuş ve bakım hizmetleri belediye tarafından yürütülen 250 km'lik bir fiber optik ağları var. Yüzölçümü bakımından Türkiye'nin en büyük ili Konya'nın %90 alanını kapsayacak şekilde Sayısal Telsiz Haberleşme Sistemi tesis edilmiş ve bunu uygulayan ilk belediye unvanını elinde tutuyor. Sistem ile telsiz haberleşme hizmetinin yanı sıra GPS, SMS, sabit ve mobil telefon hatları ile entegre olarak GSM şebekesi olmayan noktalardan da haberleşme sağlanabiliyor.



•Vatandaşı belediyeye gelmek zorunda bırakmadan hizmet anlayışı etkin bir şekilde hissediliyor. İşlemlerin ve başvuruların büyük çoğunluğu internet siteleri üzerinden yapılıyor.

•EDS, KYGS, Otopark Bul uygulaması, Elektronik Gabari (Yükseklik) Denetleme Sistemi, Akıllı Aydınlatma Sistemleri, Dinamik Trafik Yönlendirme Ekranları ve bunun gibi Türkiye'de örnek uygulamalar dikkatimizi çekti.



•Çevre ile ilgili uygulamalar da uzun zamandır kullanımda. Şehrin 20 farklı noktasında sürekli ses ölçümü, 4 sabit ve 1 mobil istasyonda da hava kalitesi ölçümü yapılıyor. Ölçüm sonucu elde edilen veriler sürekli analiz ediliyor.




•Çevre Yönetimi Bilgi Sistemi, Elektrikli Otobüslerin Kullanımı, Güneş enerjili sistemlerin kullanımı gibi çevre ile ilgili pek çok uygulama aktif bir şekilde kullanılıyor.



•İçinde pek çok veriyi barındıran, bu veriler üzerinde harita tabanlı analize imkân veren Konya Kent Bilgi Sistemi'nin karar verme süreçlerinde aktif bir şekilde kullanıldığını öğrendik.



İnternet sayfaları, mobil uygulamalar, Alt Geçit – Üst Geçit Asansör Takip Sistemi, Havuz Takip Sistemi, Buzlanma Erken Uyarı Sistemi, Mobil Mesnevi… Daha anlatacak çok şey var. Ama birazda yerinde incelemelerimizden bahsetmek istiyorum.

İlk durağımız Konya Büyükşehir Belediyesi Trafik Kontrol Merkezi oluyor. Burada Akıllı Kavşak Sistemi'nin yönetim ekranlarını, bluetooth sensörlerden elde edilmiş trafik yoğunluğu verilerini yerinde inceledik. Tramvay Takip Sistemleri, Otobüs Takip Sistemleri ile ilgili bunları anlık olarak takip eden personelden bilgiler aldık. Harita tabanlı uygulamalar ile şehrin trafiğinin ve toplu ulaşımının sürekli kontrol altında olduğunu yerinde görmüş olduk.




Sıradaki durağımız Konya Bilim Merkezi. Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan ve Türkiye'nin ilk Tübitak destekli bilim merkezi öncelikle mimarisi ile dikkat çekiyor. Bu etkilenme merkeze girdiğiniz zaman binanın ihtişamıyla, merkezdeki salonların ve laboratuvarların zengin içeriği ile kat ve kat artıyor. Bir Konya seyahatiniz olursa mutlaka burayı planınıza ekleyin. Özellikle küçük yaştaki veya genç çocuklarınızı bu merkezden çıkarmakta zorlanacaksınız. Tabi Bilim Merkezi binasının bir akıllı ve çevre dostu bina olduğunu belirtmeden geçmeyelim. Türkiye'nin ilk Leed Sertifikalı bilim merkezi olan binada su ve enerji tasarrufu dikkat çekiyor. %45'i geri dönüştürülmüş malzemeden oluşan binada hiçbir kanserojen madde kullanılmamış.



Bilim merkezinde saatlerce vakit geçirmeniz mümkün. Ama biz programa uymak amacıyla bu ziyareti sınırlı tutarak Konya Büyükşehir Stadyumuna geçiyoruz. 42 bin kişilik kapasiteye sahip stadyum tasarımıyla dikkat çekiyor. Tüm UEFA standartlarını sağlayan bu bina da LEED sertifikasına sahip. Statta 2 adet 72 m2 büyüklüğünde 3 boyutlu görüntü özelliğine sahip skorboard kullanılıyor. Yüksek teknolojiye sahip ses sistemi ile tribünlerdeki kalabalığa ve gürültüye göre ses seviyesi otomatik ayarlanıyor. Tribünlerde ve zeminde otomatik ısıtma sistemi bulunuyor. Yapının tamamı kablosuz ağ ile donatılmış.



Yemek programı için Konya Büyükşehir Belediyesi iştiraki şirket tarafından işletilen Konya Mutfağı'na geçiyoruz. Konya'nın meşhur etli ekmeğini yemeden olmaz tabi ki. Burada ekiple birlikte karnımızı doyururken mekandaki personelin nezaketi, hijyen kurallarına ve korona tedbirlerine gösterilen hassasiyet dikkatimizi çekti.

Etli ekmek molasından sonra ziyaretimizin ikinci kısmında belediyenin başka bir hizmet binasında ekipler tarafından kullanılan sistemleri yerinde görme imkânımız oldu. Buzlanma erken uyarı sisteminde yollara yerleştirilen sensörler sayesinde buzlanma riski olan yerler için alarm oluşturulmakta. Bakım ve onarım ekipleri asansörler, süs havuzları, jeneratörler gibi çevre birleşenleri sensörlerden gelen bilgiler ışığında merkezden kontrol edebilmekte. Buna benzer şekilde araç alt geçitlerinde kullanılan akıllı aydınlatma sistemi de buradaki görevliler tarafından kontrol edilmekte.

Tarımla ilgili uygulamalar hakkında bilgi almak için Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı'na geçtik. Burada çiftçilerin sorunlarına çözüm bulma odaklı olarak hayata geçirilmiş Çiftçi Bilgi Sistemi ile ilgili bilgi aldık. Bu sistemle; arıcılık, bağcılık, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, küçükbaş hayvan yetiştiriciliği, güvenilir gıda, meyvecilik, sulama ve gübreleme, tarımsal destekler, tarla bitkileri ve sebzecilik konularında tarımsal eğitim taleplerini, hastalık ve zararlılarla ilgili sorunlarını 0 534 271 78 48 üzerinden 7 gün 24 saat whatsapp, SMS ve telefon aracılığıyla iletebiliyor.

Ayrıca bu alanda saha taramaları, anket çalışmaları yapılarak e-Desen adında bir veri tabanı oluşturulmuş. Web sayfası üzerinden bu sisteme ulaşarak Konya'nın hangi ilçesinde, hangi mahallesinde ne tür çiftçilik ve hayvancılık yapılıyor, hangi ürünler yetiştiriliyor gibi birçok bilgiye ulaşabiliyorsunuz?



Konya'daki saha gezimiz esnasında bisiklet yolları, bisiklet kiralama sistemini de yerinde görmüş olduk. Ayrıca şehir pekçok yerine yerleştirilen elektronik yönlendirme levhaları ile trafik yoğunluk verisinin anlık olarak görülebildiğine, en yakın otoparkın hangi yönde olduğunu ve boş yer olup olmadığının öğrenebildiğine de şahit olduk.

Yazımın girişinde de belirttiğim üzere Konya'nın teknolojiyle çok barışık bir büyükşehir belediye başkanı var. Buna Konya'da bulunduğumuz gün yapılan bir uygulama ile bir kez daha şahit olduk. Başkan Bey, korona ile ilgili tedbirleri bir kez daha hatırlatmak ve maske kullanımına dikkat çekmek amacıyla otobüs duraklarındaki ekranlardan vatandaşla birebir görüntülü iletişim kurdu. Vatandaşların şaşkınlığı ve sıcak muhabbetler büyük beğeni topladı. Vatandaşla iletişimde sosyal medyayı güzel bir şekilde kullanan Başkan, bu uygulama ile dikkatleri bir kez daha çekti.



SONUÇ:
Konya'daki bir günlük programımıza ancak bunları sığdırabildik. İncelenebilecek, konuşulacak daha pek çok uygulama var Konya'da. Büyükşehir Belediyesi hizmete sunmuş olduğu Akıllı Şehircilik uygulamalarını "Akıllı Şehir Konya" adresindeki web sayfasında özetlemiş. Buradan bilgi alınabilir. Bizim gözlemlerimiz ve incelemelerimiz boyunca ele aldığımız hizmetlerin tümü tamamlanmış, hatta çoğu uzun süredir kullanılan şeyler. Tabiki üzerinde çalışılan ve hemen hemen hizmete sunulmak üzere olan projeler de var Konya'da. İşin sürprizi kaçmasın. Umarım zamanı geldikçe buradan anlatırız bu uygulamaları.


Sevgi ve Sağlıkla kalın...
ncmozdmr

Kaynak:
Konya Büyükşehir Belediyesi

Katkıları için Hüsnü Baysal'a teşekkür ederiz.