Greek yemek kültürü ve Narlı Greek yoğurtlu tavuk tarifi
Antik Yunanistan'da mutfak kültürü, yalınlığı ve dönemin tarımsal yetersizliklerini yansıtmasıyla bilinir. Bu dönemde beslenme alışkanlıkları, Akdeniz mutfağının üç ana ögesi olan buğday, zeytin yağı
Yunanlar genelde masalarda oturarak yemeklerini yerlerdi. Masalar günlük yemekler içinse yüksek, ziyafetler içinse alçak olurdu. İlk görülen masalar dikdörtgen biçimliydi. Daha sonra, M.Ö. 4. yüzyılda masalar yuvarlak biçimli olarak yapılmaya ve ayaklarına hayvan ayağı görüntüleri verilmeye başladı. Bunun en çok görülen örneklerinden biri de aslan pençesi biçiminde olanlardı. Yunanlar, ölen çocukların mezarlarına, sahip oldukları ev eşyalarının pişmiş topraktan yapılmış minyatürlerini koyarlardı, bu da bugün Antik Yunan uygarlığındaki ev eşya ve yaşamının nasıl olduğu konusunda en güvenilir bilgi veren kaynaklardan biridir.
Yemekler ekmek arasında ya da kalın ekmekler içine tabağa koyar gibi yenilerek tüketilse de pişmiş topraktan ya da metalden yapılan kase ve tabaklar çok daha yaygın olarak kullanılmıştır. Tabaklar zamanla daha ince işlenmeye başlamış ve Roma döneminde paha biçilemez metal ve camlardan tabaklar yapılmaya başlanmıştır. Çatal kullanımından haberdar olunmamış, katı yiyecekler elle yanmiştir. Bıçaklara sadece et kesmek için başvurulmuş, kaşık bugünkü işlevinde olduğu gibi çorba ve diğer sıvı yiyeceklerin tüketilmesinde kullanılmıştır.
Balık ve et tüketimi, ailenin ülkenin hangi bölgesinde yaşadığına ve ne ölçüde varlıklı olduğuyla bağlantılı olarak değişiklik gösterirdi. Avcılık, (genelde genç erkeklerce tuzaklar kurulması) kuş ve yabani tavşanların büyük ölçüde tüketilmesine olanak verirdi. Köylüler ayrıca çiftliklerinde geçimlerini sağlayacak kadar kaz ve tavuk da yetiştirirlerdi. Daha varlıklı kişilerin bunların yanı sıra koyun, keçi ve domuz da yetiştirdiği görülebilirdi. Şehir merkezlerinde domuz eti dışındaki et türlerinin fiyatları oldukça yüksekti. Aristofanes'in İrene adlı eserinde (374. dize) bir domuz yavrusunun o dönemin parasıyla 3 drahma tuttuğu belirtilmiştir. Bu da normal bir işçinin üç günlük çalışma sonucu kazanabileceği paraya eşitti.
İlk şiir örnekleri ile karşılaştırıldığında, M.Ö. 5. yüzyıldan sonraki eser ve yazılarda etten çok daha az söz edilmektedir. Ancak bu azalmanın et tüketiminin azalmasından değil, daha çok şiir ve yazındaki tür değişiminden kaynaklandığı sanılmaktadır. Taze et yeme işlemleri çoğu zaman tanrılara kurbanların verildiği dinî törenlerde gerçekleşirdi. Buna karşın tuzlanmış vb. gibi din adına bir ibadet gerektirmeden tüketilenilen tuzlanmış ve saklanmış etin büyük bir pazar payı vardı.
Bulundukları bölge nedeniyle Spartalıların yediği başlıca (μέλας ζωμός / mélas zômós), yemek domuz yahnisiydi. Antik Yunanistanlı filozofDikearhos'un Ἀθήναιος Nαυκράτιος / Ãtineos Nauktrios adlı eserinde belirttiklerine göre bu yemeğin içindekiler, domuz eti, tuz ve sirkeydi ve yemek incir ya da peynir ile birlikte tüketilirdi. 2. ve 3. yüzyıllarda pek çok Yunanca eser vermiş olan Romalı yazar Claudius Aelianus'un söylediklerine göre bu dönemde Sparta'daki aşçıların et dışında yemek yapmaları yasaktı. Sardunya ve ançuez Atinalılar için günlük bir yiyecek durumundaydı. Bazen taze olarak satıldıkları görülse de çoğu zaman tuzlanmış olanlar satılırdı.
Yunan Adaları'nda ve kıyı illerinde, taze balıklar ve diğer deniz ürünleri (kalamar, ahtapot ve kabuklu deniz canlıları gibi) yaygın bir biçimde tüketilirdi. Yerel olarak tüketildikleri gibi iç bölgelere, deniz olmayan yerlere de pazarlanırlardı. Ton balığı ve yılan balığı gibi pahalı ve saygın yiyecekler soylular tarafından satın alınır ve yenirdi. Bu balıklar Boeotia ve Kopaida göllerinden çıkarılırdı. Yunanların pembe şarap ve beyaz şarabın yanı sıra kırmızı şarap yapmayı da bildikleri düşünülmektedir. Bugün de olduğu gibi şarap üreticiliğinde pek çok kriter ve özelliğin olduğu bilinmektedir. Normal sofra şarapları ile yüksek kalitedeki şaraplar birbirlerinden farkılı olarak hazırlanırdı. Genel bir kanıya göre, en iyi şaraplar Taşöz, Limni ve Sakız adalarında yapılırdı. Bunların yanında, daha sonraki dönemlerde Girit şarabı da öne çıktı. Şarap yapmak için ezilmiş üzümlerin posasının suyla karıştırılması ile elde edilen ikinci kalite şaraplar, içlerine mayalandırıcı atlıarak köylü kesim tarafından kendileri tüketmek amacıyla yapılırdı. Yunanlar bazen şaraplarını bal ile tatlandırırlardı. (bu işlem için şeker kullanılmazdı) Bunların içine kekik, yarpuz ya da başka baharatlar eklenerek tıp alanında iyileştirici olarak kullanılırdı. Milattan sonraki ilk yüzyılda şarapların tatlandırılmasında çam reçinesi de kullanılmaya başlandı. Balık, Yunanistan için temel besindir. Akdeniz ürünlerinden incir, üzüm, portakal ve zeytin bolca yetişen ürünlerdir. Zeytinyağlı yiyeceklerin çok yaygın oluşu, zeytine bolca sahip olduklarındandır.
Ortaçağ'da halk arasında en yaygın yemek kurutulmuş balıkla yapılan bir çeşit Pita'dır. Ayrıca balık Yunan halkının vazgeçemediği klasik bir besindir, Sebzeler Yunan Mutfağı'nda çok önemli rol oynar, ama et yalnızca belli özel günlerin yemeğidir. Bu durum Ortaçağ'da da aynıydı. Fakir halk daha çok sebze yemekleri, bakliyat ve ekmek yerdi. Et, özel günlerin yemeği olarak düşünülürdü.
Özel günlerde veya pazar günleri ise fırında kuzu veya çeşitli et dolmaları tüketirler. Bu et dolmaları zencefilli ve bademlidir. Aynca domates, biber dolması gibi sebze dolmaları da yaparlar. Dolmanın çok eski bir tarihi vardır. M.Ö. 4. ve 5. yüzyıllarda birçok yazar eserinde değişik dolmalardan hatta midye dolmasından bile söz etmektedir. Yunanlılar tatlıya bayılır.
Yemek ve tatlılarında kuru üzüm, kuru incir, badem, zencefil, safran ve portakal kullanırlar. Yukarıda sözünü ettiğimiz Pita tatlı yapmakta da kullanılır. En lezzetli tatlılarından biri antik çağdan gelen bir nevi sütlü börektir. Antik çağdan bu yana tüm Akdeniz Ülkelerinde yapılan baklava ve kadayıf da Yunanlıların en sevdikleri ve sık yaptıkları en eski tatlılardandır.
Mutfaklarında her türlü yiyecek bulunur. İçki de çok içtikleri için yemeklerinde mezeyi bolca kullanırlar. Ayrı bir meze kültürü gelişmiştir denebilir.
Bizdeki gibi etli kuru fasulye, çok sevdikleri bir yemektir. Daha sonra makarna çok yerler. Fırında makarna yaparlar. Bizim yemek türlerimizin çoğuna da sahip çıkmışlardır. Tatlılarımız, etli yemeklerimiz, kebaplarımıza, zeytinyağlı yemeklerimize onlar da sahip çıkarak dünyaya tanıtmaktadırlar. Zeytinyağlı yemekler, Yunan mutfağının temel özelliğidir.
Salatalarında genellikle radika ve selino adı verilen otlar kullanılır. Öğle yemeğinde yumurta da bulunur. Yeşil soğan, börek, dolma akşam yemeklerinde sıkça yenir. Yemeklerde bol baharat kullanırlar.
NARLI GREEK YOĞURTLU TAVUK TARİFİ
MALZEME LİSTESİ
Zeytinyağı
Tereyağı
1 adet tavuk
2 adet soğan, ince ince dilimlenmiş
1 çay kaşığı kimyon
1 yeşil biber, ince doğranmış
400 ml su
2 yemek kaşığı sade un
1 tatlı kaşığı tuz
Üzeri İçin;
500 gram Yunan yoğurdu (greek yoğurt)
1 adet nar, ayıklanmış
1 çorba kaşığı taze kişniş, ince kıyılmış
NARLI GREEK YOĞURTLU TAVUK YAPILIŞI
Bütün tavuğu iri parçalara ayırın. (Derisini ayırın) Zeytinyağını ve tereyağını bir tencereye koyun, bu yağda soğanları soteleyin. Ardından sırası ile unu, biberleri ve parçalanmış tavuk etlerini ilave edin. Etler beyazlaşmaya başlayınca suyunu,tuzunu,kimyonu ekleyerek tencerenin kapağını kapatarak (kısık ateşte) pişmeye bırakın. Servis yaparken üzerine yunan yoğurdu, taze kişniş yaprakları ve nar tanelerini ile süsleyerek servis yapın. Afiyet olsun..
Yemekler ekmek arasında ya da kalın ekmekler içine tabağa koyar gibi yenilerek tüketilse de pişmiş topraktan ya da metalden yapılan kase ve tabaklar çok daha yaygın olarak kullanılmıştır. Tabaklar zamanla daha ince işlenmeye başlamış ve Roma döneminde paha biçilemez metal ve camlardan tabaklar yapılmaya başlanmıştır. Çatal kullanımından haberdar olunmamış, katı yiyecekler elle yanmiştir. Bıçaklara sadece et kesmek için başvurulmuş, kaşık bugünkü işlevinde olduğu gibi çorba ve diğer sıvı yiyeceklerin tüketilmesinde kullanılmıştır.
Balık ve et tüketimi, ailenin ülkenin hangi bölgesinde yaşadığına ve ne ölçüde varlıklı olduğuyla bağlantılı olarak değişiklik gösterirdi. Avcılık, (genelde genç erkeklerce tuzaklar kurulması) kuş ve yabani tavşanların büyük ölçüde tüketilmesine olanak verirdi. Köylüler ayrıca çiftliklerinde geçimlerini sağlayacak kadar kaz ve tavuk da yetiştirirlerdi. Daha varlıklı kişilerin bunların yanı sıra koyun, keçi ve domuz da yetiştirdiği görülebilirdi. Şehir merkezlerinde domuz eti dışındaki et türlerinin fiyatları oldukça yüksekti. Aristofanes'in İrene adlı eserinde (374. dize) bir domuz yavrusunun o dönemin parasıyla 3 drahma tuttuğu belirtilmiştir. Bu da normal bir işçinin üç günlük çalışma sonucu kazanabileceği paraya eşitti.
İlk şiir örnekleri ile karşılaştırıldığında, M.Ö. 5. yüzyıldan sonraki eser ve yazılarda etten çok daha az söz edilmektedir. Ancak bu azalmanın et tüketiminin azalmasından değil, daha çok şiir ve yazındaki tür değişiminden kaynaklandığı sanılmaktadır. Taze et yeme işlemleri çoğu zaman tanrılara kurbanların verildiği dinî törenlerde gerçekleşirdi. Buna karşın tuzlanmış vb. gibi din adına bir ibadet gerektirmeden tüketilenilen tuzlanmış ve saklanmış etin büyük bir pazar payı vardı.
Bulundukları bölge nedeniyle Spartalıların yediği başlıca (μέλας ζωμός / mélas zômós), yemek domuz yahnisiydi. Antik Yunanistanlı filozofDikearhos'un Ἀθήναιος Nαυκράτιος / Ãtineos Nauktrios adlı eserinde belirttiklerine göre bu yemeğin içindekiler, domuz eti, tuz ve sirkeydi ve yemek incir ya da peynir ile birlikte tüketilirdi. 2. ve 3. yüzyıllarda pek çok Yunanca eser vermiş olan Romalı yazar Claudius Aelianus'un söylediklerine göre bu dönemde Sparta'daki aşçıların et dışında yemek yapmaları yasaktı. Sardunya ve ançuez Atinalılar için günlük bir yiyecek durumundaydı. Bazen taze olarak satıldıkları görülse de çoğu zaman tuzlanmış olanlar satılırdı.
Yunan Adaları'nda ve kıyı illerinde, taze balıklar ve diğer deniz ürünleri (kalamar, ahtapot ve kabuklu deniz canlıları gibi) yaygın bir biçimde tüketilirdi. Yerel olarak tüketildikleri gibi iç bölgelere, deniz olmayan yerlere de pazarlanırlardı. Ton balığı ve yılan balığı gibi pahalı ve saygın yiyecekler soylular tarafından satın alınır ve yenirdi. Bu balıklar Boeotia ve Kopaida göllerinden çıkarılırdı. Yunanların pembe şarap ve beyaz şarabın yanı sıra kırmızı şarap yapmayı da bildikleri düşünülmektedir. Bugün de olduğu gibi şarap üreticiliğinde pek çok kriter ve özelliğin olduğu bilinmektedir. Normal sofra şarapları ile yüksek kalitedeki şaraplar birbirlerinden farkılı olarak hazırlanırdı. Genel bir kanıya göre, en iyi şaraplar Taşöz, Limni ve Sakız adalarında yapılırdı. Bunların yanında, daha sonraki dönemlerde Girit şarabı da öne çıktı. Şarap yapmak için ezilmiş üzümlerin posasının suyla karıştırılması ile elde edilen ikinci kalite şaraplar, içlerine mayalandırıcı atlıarak köylü kesim tarafından kendileri tüketmek amacıyla yapılırdı. Yunanlar bazen şaraplarını bal ile tatlandırırlardı. (bu işlem için şeker kullanılmazdı) Bunların içine kekik, yarpuz ya da başka baharatlar eklenerek tıp alanında iyileştirici olarak kullanılırdı. Milattan sonraki ilk yüzyılda şarapların tatlandırılmasında çam reçinesi de kullanılmaya başlandı. Balık, Yunanistan için temel besindir. Akdeniz ürünlerinden incir, üzüm, portakal ve zeytin bolca yetişen ürünlerdir. Zeytinyağlı yiyeceklerin çok yaygın oluşu, zeytine bolca sahip olduklarındandır.
Ortaçağ'da halk arasında en yaygın yemek kurutulmuş balıkla yapılan bir çeşit Pita'dır. Ayrıca balık Yunan halkının vazgeçemediği klasik bir besindir, Sebzeler Yunan Mutfağı'nda çok önemli rol oynar, ama et yalnızca belli özel günlerin yemeğidir. Bu durum Ortaçağ'da da aynıydı. Fakir halk daha çok sebze yemekleri, bakliyat ve ekmek yerdi. Et, özel günlerin yemeği olarak düşünülürdü.
Özel günlerde veya pazar günleri ise fırında kuzu veya çeşitli et dolmaları tüketirler. Bu et dolmaları zencefilli ve bademlidir. Aynca domates, biber dolması gibi sebze dolmaları da yaparlar. Dolmanın çok eski bir tarihi vardır. M.Ö. 4. ve 5. yüzyıllarda birçok yazar eserinde değişik dolmalardan hatta midye dolmasından bile söz etmektedir. Yunanlılar tatlıya bayılır.
Yemek ve tatlılarında kuru üzüm, kuru incir, badem, zencefil, safran ve portakal kullanırlar. Yukarıda sözünü ettiğimiz Pita tatlı yapmakta da kullanılır. En lezzetli tatlılarından biri antik çağdan gelen bir nevi sütlü börektir. Antik çağdan bu yana tüm Akdeniz Ülkelerinde yapılan baklava ve kadayıf da Yunanlıların en sevdikleri ve sık yaptıkları en eski tatlılardandır.
Mutfaklarında her türlü yiyecek bulunur. İçki de çok içtikleri için yemeklerinde mezeyi bolca kullanırlar. Ayrı bir meze kültürü gelişmiştir denebilir.
Bizdeki gibi etli kuru fasulye, çok sevdikleri bir yemektir. Daha sonra makarna çok yerler. Fırında makarna yaparlar. Bizim yemek türlerimizin çoğuna da sahip çıkmışlardır. Tatlılarımız, etli yemeklerimiz, kebaplarımıza, zeytinyağlı yemeklerimize onlar da sahip çıkarak dünyaya tanıtmaktadırlar. Zeytinyağlı yemekler, Yunan mutfağının temel özelliğidir.
Salatalarında genellikle radika ve selino adı verilen otlar kullanılır. Öğle yemeğinde yumurta da bulunur. Yeşil soğan, börek, dolma akşam yemeklerinde sıkça yenir. Yemeklerde bol baharat kullanırlar.
NARLI GREEK YOĞURTLU TAVUK TARİFİ
MALZEME LİSTESİ
Zeytinyağı
Tereyağı
1 adet tavuk
2 adet soğan, ince ince dilimlenmiş
1 çay kaşığı kimyon
1 yeşil biber, ince doğranmış
400 ml su
2 yemek kaşığı sade un
1 tatlı kaşığı tuz
Üzeri İçin;
500 gram Yunan yoğurdu (greek yoğurt)
1 adet nar, ayıklanmış
1 çorba kaşığı taze kişniş, ince kıyılmış
NARLI GREEK YOĞURTLU TAVUK YAPILIŞI
Bütün tavuğu iri parçalara ayırın. (Derisini ayırın) Zeytinyağını ve tereyağını bir tencereye koyun, bu yağda soğanları soteleyin. Ardından sırası ile unu, biberleri ve parçalanmış tavuk etlerini ilave edin. Etler beyazlaşmaya başlayınca suyunu,tuzunu,kimyonu ekleyerek tencerenin kapağını kapatarak (kısık ateşte) pişmeye bırakın. Servis yaparken üzerine yunan yoğurdu, taze kişniş yaprakları ve nar tanelerini ile süsleyerek servis yapın. Afiyet olsun..
Yasal Uyarı : Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Gün Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir. Ayrıntılar için lütfen tıklayınız.
