İlki, Bozkurt destanına benzer bir destanda söylendiği gibi, Başkurtların Urallara gelmesine vesile olan bir kurttan dolayı Baş-kurt kelimelerinin yan yana gelmesi. İkincisi ise 'Baş', yani Türkçede olduğu gibi esas anlamında, Kur - askeri birlik + Farsça veya Moğolcadaki çoğul ekidir. Üçüncüsü ise eski zamanda yaşamış olan Başkurt Han'dan türemiş bir kavim olduğu kesin gibidir.

Başkurtistan Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu'na bağlı federe bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1991 tarihinde özerkliğine kavuşmuştu 

Ana kütleden 5-8. yüzyılda ayrıldıkları bilinen Başkurtlar, Bu asırlarda bugünkü vatanlarına yerleşmeye başlamışlardır. Hatta bazı Başkurt kabileleri Macarlarla beraber Tuna kıyılarına kadar gitmişler, zamanla asimile olmuşlardır.

Başkurtların ana dili olan Başkurtça, Tatarca'ya yakın olup hemen hemen bu Türkî dille aynıdır. Başkurtların % 68'i Özerk Başkurdistan'da yaşamakta olup, geriye kalan % 32'si Ural bölgesindedir. Başkurtlar daha çok kentsel yörelerde değil kırsal bölgelerde yerleşiktirler. Başkurt halkının yaşamında Mitolojinin ve destanların ayrı bir yeri bulunmakladır. Başkurdistan'ın dışında, Başkurtlar,Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Ukrayna ve Rusya Federasyonu'nun diğer bölgelerinde yaşamaktadırlar. Ülke Asya ile Avrupa'nın birleştiği bölgedir
 
Güney Urallar'dan batıya doğru, Belaya ve Kama nehirlerine kadar uzanır. XII. yy. Arap coğrafyacısı El İdrisi’nin bilgilerine göre, kadim Başkurdistan’da Kastra, Mastra, Karukiya, Gurhan ve Nimcan isimli beş şehir olmuştur. Nimcan şehrinin halkı Hazar Kağanlığı  Orta Asya bölgeleri ve İran ile ticari ilişkilerde bulunmuştur. Arapça kaynaklardaki bilgiler, Batı Avrupa haritalarında da yer almaktadır. 1552 de Kazan Hanlığı'nın yıkılmasından sonra Başkurtlar ve Tatarlar Ruslara karşı birlikte ayaklanmış ancak, XVIII. yy.'ın sonlarında Rus egemenliğine girmek zorunda kalmışlardır. Başkortlar Tatarlarla iç içe yaşamışlardır. Başkurtça daha çok konuşma dilinde kullanılmıştır. 1926'da ise ilk Başkurtça kitap yayınlanmıştır. Etnik yapı olarak Tatarlara yakındırlar. İlk kez 1919 da SSCB içinde Başkurt SSC kurulmuştur.

Asırlar boyunca çeşitli baskılara ve asimilasyon çalışmalarına maruz kalan Başkurtlar, her şeye rağmen millî kimliklerini ve İslam inançlarını korumaya çalışmışlar. Özellikle 90’lı yıllarda Sovyetler Birliğinin yıkılmasıyla birlikte, dinî değerlere ve geleneksel milli kültüre olan ilgi de önemli ölçüde artmış..

Başkurt adının Beş Ogur sözcüğüyle ilgili olduğu sanılmaktadır. Dilleri, Kıpçak Türkçesi grubuna girmektedir. Başkortlar, Güney ve Orta Ural dağlarının iki yanında bulunan bozkır ve ormanlık alanda yaşamışlardır. 12. yüzyıla kadar eski Türk dinini koruyan Başkortlar, Altın-Orda egemenliğinde İslamiyeti kabul etmişler. (14. yüzyıl) ve 17. yüzyıldan itibaren de Rus nüfuzu altına girmişlerdir. Tüm paleontolojik ve antropolojik bulgular doğrultusunda Andronovo kültürü Başkurt halkının muhtemel kökeni olarak tahmin edilir.Andronovo Kültürü Ön-Türkler tarafından kurulduğuna dair bazi kanıtlar var. 1970′lere kadar yapılan, Avar çağı ile ilgili arkeolojik kazılarda çıkarılan insan iskeletlerinde Germen, İslav, İranlı, Fin-Ugor gibi türlü tipler arasında Türk tipinin de (braki-sefal) dikkati çekecek ölçüde olduğu, hatta bazı buluntu yerlerinde, aslî Türk soy’unu temsil eden “Andronovo tipi”ne bile % 10-15 gibi, oldukça yüksek bir nispette rastlandığı tespit edilmiştir.

1773 yılında Başkurtların Ruslara karşı en şiddetli, en büyük ve geniş katılımlı son ayaklanması başladı. Diğer ayaklanmalardan farklı olarak bu ayaklanma, Rus avamıyla birlikte Rus Çarına karşı bir ayaklanma olarak gerçekleşmiştir. Artık kimse bağımsız Başkurdistan adına savaşmıyordu. Rusların kendi çarlarına karşı ayaklanması, son yıllarda Başkurdistan topraklarında açılan maden ocaklarında ve fabrikalarda köle olarak çalıştırılmalarından kaynaklanmaktaydı.



Başkurdistan çok milletli bir Cumhuriyet. Cumhuriyet'te yüzden fazla millet ve ulus yaşamaktadır. En yaygın milletler: Ruslar, Başkurtlar ve Tatarlar. Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya Federasyon'un nüfus sayısı ve ekonomik potansiyeli bakımından en büyük Cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan coğrafi yerleşimi bakımından rahat, doğa ve işgücü kaynakları zengin, sanayisi güçlü ve ziraatı gelişmiş, politik ve milletlerarası ilişkileri istikrarlı, dolayısıyla Rusya'nın ekonomik hayatında önemli bir yerdedir. Başkurdistan, Ural Federal Bölgesi'nde yer almaktadır. Bölgenin komşuları batısında Tataristan ve Udmurtiya kuzeyinde Perm ve Sverdlovsk, doğusunda Çelyabinsk, güneyinde iseOrenburg bulunmaktadır Cumhuriyet'in yüzölçümü: 143,6 bin km Nüfus sayısı: 4,192,300 kişi Şehir sayısı: 21 İdari bölge sayısı: 54 Başkenti: Ufa şehri, nüfusu 1,043,400 kişi En büyük şehirleri: Ufa Sterlitamak, Salavat, Neftekamsk ve Oktyabrskiy..