Çocuklarda düztabanlık tedavisine erken başlanmalı

Düztabanlığı (Pes Planus, Pes Planovalgus) ayak tabanında olması gereken kavisi oluşturan kemerin çökmesi sonucu ayak tabanının düz bir görünüm alması durumu olarak tanımlayan VM Medical Park Bursa Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Yalkın Çamurcu, dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgilendirmede bulundu. Ayak tabanı ve ayak kavisini oluşturan ayak kemerinin, yürüme ve koşma sırasında vücudun ağırlığını dengelediğini ve darbeleri emdiğini belirten Prof. Dr. Yalkın Çamurcu, “Düztabanlık, bu kavisin olmaması veya yetersiz olması durumunda ortaya çıkar ve ayakta ağrı, yorgunluk, ayak bileği, diz, kalça ve bel sorunlarına yol açabilir. Düztabanlık doğuştan olabilir veya zamanla gelişebilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda ayak kemerinin gelişimi tamamlanmadığı için düztabanlık normaldir. Ancak, 6-7 yaşına kadar kemer gelişmezse, bu durum kalıcı hale gelebilir ve tedavi gerekebilir” şeklinde konuştu.
Düztabanlık (pes planus), ayak kemerinin çökmesi olarak ortaya çıkan bir ayak şekil bozukluğu olduğunun altını çizen Prof. Dr. Çamurcu, bu durumun bazı istisnalar dışında 6 yaşına kadar normal gelişim (fizyolojik) olarak kabul edildiğini ifade etti. Düztabanın neden geliştiği sorusunun birçok yanıtının olduğunu dile getiren Prof. Dr. Çamurcu, genel olarak genetik faktörler, kas ve tendon zayıflıkları, yaralanmalar, yaşlanma, obezite, nöromüsküler hastalıklar ve gelişimsel faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduğunu belirtti. Prof. Dr. Çamurcu, düztabanı en çok tetikleyen 8 faktör hakkında şu bilgileri paylaştı:
"Ailede düztabanlık öyküsü olan bireylerde bu durum daha yaygın görülür. Genetik yatkınlık, ayak kemerinin yeterince gelişmemesine neden olabilir. Liya Xu ve arkadaşlarının yaptığı bir sistematik inceleme ve meta-analiz çalışması, düztabanlığın genetik faktörlere bağlı olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada, 2001-2021 yılları arasında yayınlanmış 3 bin 602 çocuk üzerinde yapılan 15 çalışma meta-analize dahil edilmiştir. Sonuçlar, erkek çocukların düztaban olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu ve yaşla birlikte düztabanlık oranının azaldığını göstermiştir. Kas güçsüzlüğü, ayak kasları ve tendonlarının zayıf olması, ayak kemerinin çökmesine yol açabilir. Tendon problemleri, ayak bileği etrafındaki tendonların zayıflaması veya yaralanması düztabanlığa neden olabilir. Travma, ayak veya ayak bileği yaralanmaları, kemik ve eklem yapısını bozarak düztabanlığa yol açabilir. Cerrahi müdahaleler, ayakta veya ayak bileğinde yapılan cerrahi müdahaleler, kemik veya tendon yapısını etkileyerek düztabanlığa neden olabilir. Yaşlanma sürecinde, ayak kasları ve bağ dokuları zayıflar ve elastikiyetini kaybeder. Bu durum, ayak kemerinin çökmesine neden olabilir. Fazla kilo, ayak kemerine ekstra yük bindirerek kemerin çökmesine neden olabilir. Bu, özellikle uzun süre ayakta duran veya yürüyen bireylerde daha belirgin hale gelir."
Düztabanlığın tedavisinin mümkün olduğunu işaret eden Çamurcu, hastalığın nedenlerinin doğru belirlenmesinin uygun tedavi planı oluşturulması açısından önemli olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Çamurcu, tedavi seçenekleri arasında ameliyat dışı yöntemler (ayak egzersizleri, tabanlıklar, ortopedik ayakkabılar) ve cerrahi müdahaleler bulunduğunu; tedavi sürecinin ise bireyin yaşına, şikâyetlerine ve düztabanlığın (şekil bozukluğunun) derecesine bağlı olarak planlandığını dile getirdi. Prof. Dr. Çamurcu, düztabanlık tedavisinde hafif vakalarda ayak egzersizleri, ortopedik ayakkabılar ve tabanlıkların yeterli olabileceğini ancak daha şiddetli vakalarda ise fizik tedavi veya cerrahi müdahale gerekebileceğini ifade etti.