Şehirler nasıl akıllı olabilir?

Bu konudaki örneklemeyi Latin Amerika şehirleri üzerinden yapacak olursak;
Vatandaşlar her zaman kamu politikasının temel taşı olmuştur, ancak Latin Amerika'da ve dünyanın her yerinde nüfus artışı yavaşladıkça, çalışmaları, harcamaları ve topluma katkıları ile daha değerli bir kaynak haline gelmektedirler. Bu da vatandaşların yüzde 80'inin yaşadığı bölge şehirleri için, yönetsel gücün her bir erginin akıllı şehir yönetimi üzerinde odaklanmalarını gerektirmektedir.
 
Akıllı şehir yönetiminin ekonomik yararları giderek artmaktadır. McKinsey, dünya çapında, akıllı şehirlerin 2025 yılına kadar tüketicilere önemli faydalar da dahil olmak üzere 1,6 trilyon dolarlık ek bir değer yaratma potansiyeline sahip olduğunu tahmin ediyor. Brezilya şehirlerinde akıllı şehir taşımacılığı bu dönemde 14 milyar dolara kadar değer yaratabilir.
 
Akıllı şehirlerin değerini yakalamak, vatandaşların deneyimlerini ve ihtiyaçlarını başlangıçtan itibaren denklemlere dahil etmeyi gerektirecektir.
 
İnsanlar büyüme için önemlidir
 
Yavaşlayan nüfus artışı Latin Amerika'daki büyüme yolunu tehdit ediyor. Genişleyen bir nüfus, son 15 yılda GSYİH büyümesinin neredeyse yüzde 80'ini oluşturmuştur. 2000 ile 2015 yılları arasında istihdam, yıllık bileşik yüzde 2,3 oranında artmıştır, ancak 2015 ile 2030 arasında, bu oranın yılda sadece yüzde 1,1'e düşmesi beklenmektedir. Bu, Latin Amerika ekonomilerinin can damarı olan şehirlerin yöneticileri için denklemi radikal bir şekilde değiştiriyor: bölgenin 200 büyük şehri 200.000 veya daha fazla nüfusa sahip olarak tanımlanıyor 2025'e kadar olan dönemde GSYİH büyümesinin yüzde 65'ini oluşturmaya hazırlanıyor. 
 
Şehirler, gelişmek için ihtiyaç duydukları insanları çekmek için giderek daha fazla rekabet etmeye ihtiyaç duyacaklar. Kırsaldan şehirlere göç yavaşlamakta, ancak şehirden büyük şehire göç devam etmektedir. Modern dijital çağ vatandaşlara yaşadıkları yer hakkında seçim gücü verir. Geçmişte, iş fırsatlarını takip ederlerdi; Artık bu iş fırsatları onlara gelebilir. Fabrika lokasyonuna bağlı imalat işleri artık gelişmiş bölgelerdeki on işten birinden daha azını oluşturuyor; Birçok perakende ve hizmet sektörü işi, en büyük ve en hızlı büyüyen iş kategorileri insanları takip etme eğilimindedir. Artan sayıda dijital iş, uzaktan yapılabilir ve daha yaşlı bilgi çalışanları, emekliliklerine yaklaştıkça işlerinde daha esnek iş düzenlemeleri seçebilirler. Dijital platformlar, insanların nerede olurlarsa olsunlar işleriyle eşleştirilmesini sağlar. Sahip oldukları vatandaşları koruyan ve yeni gelenleri çeken bu şehirler gelişecek; vatandaşlarını tutmada başarısız olan ve yeni işçilere ve ailelere hitap edemeyen şehirler gelişemeyecektir. Şehirlerin ekonomik strateji olarak giderek artan bir şekilde vatandaşlara sundukları ve geliştirdikleri becerilere odaklanmaları gerekmektedir. 
 
Eğer bunu yaparlarsa, işler gelecekte iyi olacaktır.
 
Belediye yöneticilerinin, vatandaşlara başarılı bir şekilde istihdam yaratma konusunda arazi planlamasından gerçek ekonomik kalkınmaya doğru genişletmelerini gerektiren, istikrarlı ve biçimsel olarak yapabilecekleri çok şey vardır.
 
 Ancak birçok açıdan, Latin Amerika'nın büyük şehirleri bugün başarısız oluyor. Çok az konut, kötü tasarlanmış ve yetersiz altyapı, kamu güvenliği için yaygın korkular ve eğitim sistemleri dahil olmak üzere yetersiz kamu hizmetleri var. Sonuç, gecekondu meskenleri, tıkanık yollar ve vatandaş memnuniyetsizliğinin derinleşmesidir. Soruna para desteği sağlamak bile derin köklü problemleri çözmüyor. Brezilya'da, federal kamu harcamaları 2007 ve 2015 yılları arasında yüzde 156 oranında artmış, ancak Latin Amerika şehirleri özellikle ulaşım ve güvenlik konusunda tüm diğer değerlere göre daha düşük performans gösteriyor. (Exhibits 1-2 (Ekler 1-2)).




 
 
Tabii ki bu, insanların beklentilerinin, hükümetlerin bütçe kısıtlamaları içinde sunabildiklerinin ötesine yükselmesi olabilir. Fakat aynı zamanda, günümüzde şehir yönetimin öncelikle ve her şeyden önce vatandaşlara odaklanmak için kurulmadığı gerçeğini yansıtabilir. Öyleyse, daha akıllıca yapılacak yatırımlarla ve sonuçlar iyileştirilebilir.
 
“Akıllı Şehir” Vizyonunu Gerçekleştirmek
 
Akıllı şehirlerin vizyonunun gerçekleştirilmesi ancak vatandaşlar bu işin merkezinde merkezinde olurlarsa gerçekleşecektir. Bu da onları anlamak, kim olduklarını, günlerini nasıl geçirdiklerini ve şehir hizmetleriyle nasıl etkileştiklerini anlamak ve daha sonra politikaları buna göre tasarlamaktan geçmektedir. Vatandaş merkezli yönetişim, birçok yönden, farklı kullanıcı deneyimlerine odaklanmalıdır. Bir yerleşim bölgesinde yaşayan üç çocuklu çalışan bir anne veya bir emeklilik evinde yaşayan 72 yaşındaki dul kişi çok farklı ihtiyaçlara sahip olacaktır ve şehir hizmetleriyle çok farklı etkileşime gireceklerdir. Vatandaşların anlayışını pratik olarak daha iyi anlamak için, farklı vatandaş davranışlarının, farklı kamu hizmetleriyle ilişkili çoklu temas noktaları içerdiğini anlamakta önemlidir.
 
Toplu taşıma araçları ile işe mi gidiyorlar yoksa yürürler mi? Ne kadar maliyet ve zaman harcıyorlar? 
Bir vatandaş sağlık merkezini veya hastaneyi ne kadar kez ziyaret eder?
• İnsanlar hangi işleri yaparlar, resmi mi yoksa kayıt dışı mı çalışmaktalar? 
 
Böyle bir altın madeni veri, hedefi olan  ve etkili kamu hizmetlerinin geliştirilmesinde önemli  bilgilendirme aracı olacaktır.
 
McKinsey'in geliştirdiği bir araç olan Sesler (City Voices) şehir liderlerinin kendi seçmenlerinin en çok neye önem verdiğini anlamalarına yardımcı olmak için vatandaşların şehir yaşamındaki önemli yönlerinini analiz eden veri odaklı akıllı büyümeye destek vermektedir. Yerel bir düzeyde şehirde çeşitli demografik gruplarlın yaşadıkları farklı etkileşimler için, (örneğin bir mahalle otobüs servisi gibi) geri bildirimler toplar.
 
Şehir Sesleri (City Voices) fikri, Brezilya'daki bir dizi McKinsey şehir planlama projesinde ortaya çıktı. Başlatılan sosyal medya teknolojileri ve analitik çalışmalarında   vatandaşların farklı şehir planlama fikirlerine oy toplanırken günlük umutlarını ve hayal kırıklıklarını sormak için basit bir platform kullanılması sonucu elde edilen girdiler projeler için paha biçilemezdi ve McKinsey, platformu daha geniş çapta kullanılabilecek bir çözüme dönüştürmenin yollarını aradı ve  McKinsey, farklı vatandaşlar ve seyahatler üzerinde yürüttüğü kapsamlı çalışmalar sonucunda belirlediği verileri daha sonra kamu politikasını destekleyebilecek anlayışlara ulaşmak için duyarlılık analiz algoritmalarına tabi tuttu. 2016 yılında, Şehir Sesleri (City Voices) haline gelen çözüm McKinsey’in Yeni Girişim Yarışması'nı kazandı ve şu anda bölgedeki ve dünyadaki birçok şehirde çalışmaları bilgilendirmek için kullanılıyor. 
 
Bugün, Şehir Sesleri (City Voices), Latin Amerika'nın şehirlerinin bugüne kadar, özellikle ulaşım ve güvenlik konusunda yapılan tüm vatandaşlık yolculuklarında daha az performans gösterdiğini ortaya koymaktadır (Exhibit 3 (Ek 3)).
 
 
Ancak, birçok Latin Amerika şehri, vatandaş odaklı akıllı şehir büyümesini benimseme zorunluluğuna cevap veriyor. Brezilya'da ilk yeni akıllı şehrini sıfırdan inşa etmek için çalışmalar devam ediyor. Planlanan şehir 330 hektarı kaplayacak ve 21.000 kişiye ev sahipliği yapacak. Odak noktası, düşük gelirli vatandaşların ihtiyaçlarına bağlı olarak kaliteli konut, yerel IT sistemleri, okullar, kütüphaneler, ulaşım sistemleri, hastaneler, enerji santralleri, su tedarik şebekeleri, atık yönetimi, yasa uygulama ve diğer toplum hizmetleri olacaktır. Kolombiya akıllı şehir girişimlerine 100 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve açık dijital şehirlere doğru ilerliyor. Örneğin Medellín, trafik, kazalarını azaltmak ve acil durum müdahale sürelerini iyileştirmek için artık nesne tabanlı bir sisteme sahip.
 
 Arjantinde, sorunları belirlemek elbette sadece bir başlangıç noktasıdır: bunları iyi işlenmiş politikalarla çözmek ve bu politikaları eyleme dönüştürmek gerçek işin yattığı yerlerdir. Ancak karar açık, vatandaşların ve onların ihtiyaçlarını derin bir şekilde bilmeye cesaret eden cesur politika, daha birçok akıllı şehir başarı öyküsü yaratmanın yoludur.
 
Bu örnekleme bizim için çok aykırı değildir. Her beldenin, her şehrin, her bölgenin kendine özgü hikayeleri var. Bu hikayeler bölgenin, insan odaklı sosyolojik, psikolojik, kültürel vb. yaşanmış/yaşanmakta olan ve yaşanması muhtemel yapılarına göre belirginlik arz eder.
 
Dolayısıyla yine söylüyor ve altını çiziyorum ki;
Akıllı şehir olmanın yolu hiçbir zaman teknoloji odaklı olmaktan değil, aksine her koşulda insan odaklı olmaktan geçmelidir.
 
İnsanların ihtiyaçları göz önünde bulundurularak IBM tarafından geliştirilen çok amaçlı kullanıma uygun dış mekan reklam panosu uygulamaları:
 
Kaynaklar :
1.McKinsey&Company
Capital Projects & Infrastructure
Article, January 2018
Andres Cadena ve Patricia Ellen
Photo credit: Getty Images
2. Smart Ideas for Smarter Cities, IBM
    fastcompany web sayfası
 
Katkıları için Hüsnü Baysal’a teşekkürler
OGÜNhaber