Kanlıca yoğurdu mu Kandıra yoğurdu mu?

Bazen yanınızdakine sorduğunuzda yaptığı renk tanımlamasında mavi ile yeşili karıştırdığına tanık olmuşsunuzdur.

Büyük bir sevinç ve duyguyla kutladığımız 30 Ağustos Zafer Bayramı gününde ziyaret ettiğimiz Kandıra yolunda bu karıştırmanın yapılması mümkün değildi. Nedeni de çok basit; Yeşil renk tanımına giren her tonu yol boyunca o kadar çok ve sık görüyorsunuz ki mavi sözcüğünü unutuyorsunuz.

Zaten bu yolda size 'Dikkat Karadeniz’e giriyorsunuz tadını çıkartın' diyor sanki.

Öğrenciliğim dahil 38 yıllık Üniversitede geçmekte olan yaşamımda, Üniversitelerin bulunduğu kent paydaşlarıyla iç içe olması gerekliliğini hep söylemiş ve savunmuşumdur. Bu paydaşlar her segmentte olmalıdır.

105 ülkeye ihracat yapan su parkları ve havuz sistemleri üretİcisi Polin Waterparks’ın daha iyi olmak hedefli sistemlerinin daha çok akıllandırılması için Ar-Ge çalışması yapması önemlidir. Ülkenin ve kentin sosyal ve kültürel değerlerini ön plana çıkartmakta da kent paydaşlarıyla birlikte haraket etmekte de Üniversiteler lokomotif görevini üstlenmelidir. 

Bu felsefeden hareketle;
İzmit pişmaniyesi kadar ünlü ve önemli İzmit simidini ön plana çıkaran;
İzmit Simiti Afiş Yarışmasın’ı (Kocaeli Üniv. Ve Deniz Ticaret Odası Kocaeli Şubesi işbirliğiyle) düzenledik.
Benzer şekilde Karamürsel sepeti kadar kıymetli Karamürsel dondurmasını ön plana çıkarmaya çalıştık.
Merkez tamamdı, batısı tamamdı, sıra kuzeyindeydi.

1971-1972 döneminde Başbakanlık yapan Nihat Erim ,1974 yılında Ayşe tatile çıkabilir mesajı ile Kıbrıs harekatının başlamasını sağlayan Eski Dış işleri Bakanı Turan Güneş, Klarnet sanatçısı Mustafa Kandıralı, Efsane Belediye Başkanı Erol Köse, Eski Sağlık Bakanı Kazım Dinç, eski CHP İl Başkanı Necat Çakır, Prof. Mehmet Bayrak gibi çok özel insanların yetiştiği yerdir Kandıra.

Yine Yöre insanı olan eski Aydınlar Ocağı Başkanı Ahsen Okyar’ın tanımlamasıyla;
'Bizde ördeğe İbiş. Baykuşa Hulukuş. Civcive cırık. Babaya buba. Kıyafete urba. Eşarba şarpa. Terliğe tellik. Çocuğum oğlum Kızıma çoçim. Şekerliğe şekellik. Elektriğe alantrik. Değişiğe denişik. Fırına fürun.
Sabuna sabın. Patlıcana badılcan. Fareye sıçan. Teyzeye dize. Kibrite eza. Uçağa teyyare. Pantalona pontul. Muşmulaya töngel. Güğüme güm. Ahıra tam. Maşrabaya maştapa. Merdivene atlama. Lahanaya ilana. Diğer odaya ötya. Sincap çökelez. Güzele yavız. Horoza horuz. Kaza gaz. Salona hayat. Jilete cilet. Köpeğe it. Götüre götü. Getire geti. Sofraya sini. Tekrara mani. Ayırmak tillemek. Yürüyerek yörlek. Küçüğe fıçık. Kabağa gabek. Sıcağa iscak. Sarmısağa samsak. Tavuğa tovuk. Kısaya otuk. Değirmene diğmen. Ayakkabıya yemen. Soğana suvan.

Başlığımız olan Mandaya dombay. Yoğurda yurt olarak diyen Kandıra’ya Gandıra diyorsa mert ve dürüst ise bir insan işte o tam öz Kandıralı’dır.'

Aynen katılıyor hatta söylenenlerin aksine, eksik diyorum çalışkan ve üretkendir Kandıralı. Kandıra deyince kaybolan Şile bezinin atası sayılan kandıra bezinin yok olma noktasına gelmesinden sonra, en çok akla gelen yoğurdudur.  Yapılan yoğurt, adeta İlçenin simgesi durumundadır. Sütün sağılmasından, yoğurdun yapılmasına kadar her aşamasına tanık olduğum yoğurdun hammaddesi manda sütüdür.


MANDA SÜTÜ ELEKTEN GEÇİRİLİRKEN

Kuru maddesi, protein ve yağ oranı inek sütüne nazaran fazladır. Ekonomik değeride ineğe göre dört katıdır. Ülkemizin birçok bölgesinde manda besiciliğine yönelim artmıştır. 

Kandıra Bölgesinde de manda besicliğinin artmasında, doğduğu yere hizmet vermesiyle çok takdir toplayan Niyazi Yelkencioğlu ve ortağı Ömer Aral’ın kurduğu Buffa Süt Ürünleri İşletmesinin katkısı büyüktür. Yeri gelmişken belirtmekte yarar var. Yelkencioğlu sadece Kandıra’ya ekonomik değer kazandırmamış aynı zamanda kültürel değerlerin muhafaza edilip, sergilendiği bir müze oluşturmuştur.


 BUFFA ENTEGRE TESİSLERİNDEN GÖRÜNTÜLER


MÜZE (YELKENCİOĞLU KONAĞI -1858) 

60 dönümlük alanda kurulan işletmenin günlük manda sütü üretimi 2000 litredir. Civardan ESEME Hayvancılık dahil yaklaşık 600 litre üretilen manda sütü BUFFA tarafından değerlendirilmektedir. Tesisin günlük işleme kapasitesi 8000 litredir. Mozzarella-Burrata-Rıcotta ve Yoğurt üretimleri var.


 DR. MURAT YENMEZ’e AİT ESEME HAYVANCILIK’TA BİLİNÇLİ BESCİLİK YAPILIYOR.

Eski Türk Filmlerinin vazgeçilmesi olan Kanlıca Yoğurdu, Kandilliye 1878’den sonra gelip yerleşen Bulgar göçmenlerinin yapıp sattığı yoğurdu keşfeden İsmail ağa bir süre bunları alıp satmış, sonra da kendi üretmeye başlamış. Kendine özgü özelliği itibariyle doğal yemlerden beslenen Sığır ve koyunların sütünden üretilip mayalanmaktadır. Süreç içerisinde meyve ve pudra şekeri gibi garnitürlerle tatlandırılmıştır.

Kandıra yoğurdu ise inek sütüne karşın iki kat daha fazla yağlı, kollestrol oranı inek sütüne göre 2,5 kat düşük - kalsiyum, demir ve fosfor fazlalığının yanı sıra, kaymağı ve çatal ile yenilebilen koyu ve katı özelliğiyle yüksek katma değerli  bir üründür.


KANDIRA YOĞURDU 

İlimizde kayıtlı 2184 ve kayıt dışı 1000 adet Manda (Donbay) olduğu söylenmektedir (*). Başta Kocaeli olmak üzere İstanbul dahil birçok civar kente verilen “DONBAY YURDU” yeteri kadar üretilmemektedir. Şile Bezine gelenin yaşanmaması için acil planlamalar yapılmalıdır.


KANDIRA YOĞURDU YERKEN

Son olarak aldığım eleştiriye cevap vermek isterim;
İzmit-Karamürsel ve Kandıra’yı işledin hocam. Ancak ‘Sen Hataylısın orası için ne yaptın’ diyenler oldu.

Cevabımdır;
Doyduğum yere her anlamda hizmet boynumun borcudur.

Doğduğum yer için, Akıllı Şehirler ve Hatay- Tarım 4.0 ve Hatay kitaplarını yazdım.1000’er adet ücretsiz dağıttım. En son 1022 yıl önce restore edilen tarihi Meydan Hamamını işledim.2021 yılında yapılacak Hatay Expo için projeler türetiyorum. İskenderun sahiline yapılan Led aydınlatmasına da danışmanlık yaptım.

Ülke bazında ne mi yapıyorum?

Son yıllarda artan yangın olaylarına dikkat çekmek için sektörün tam ortasına oturan 81 ilin İtfaiyesini dolaşıyorum. Nasip olursa yılın son gecesi,31 Aralık 2018 de Hakkari İtfaiyesi ile final yapacağım.

Her zaman dediğimiz gibi:
“ Türkiye Bizim-Türkiye Hepimizin ve en önemlisi başka Türkiye yok. “


ERKAN İŞLER BEYE KİTABIMIZI TAKDİM ETTİK
(*)



Katkıları için Hüsnü Baysal’a teşekkürler.