Zerdüştlük

Bazı batılı bilim adamları Zerdüştlüğü dualist bir din olarak tanımlarlar. Bu dine inananlar beden öldükten sonra dirilip Ahura Mazda'nın huzuruna çıkacağına ve orada sorgulanacaklarına inanırlar.

Yaklaşık 3.500 yıl önce Zerdüşt tarafından İran'da kurulmuştur. M.Ö 600 ve M.S 650 yılları arası Med ve Pers İmparatorluğu'nun resmi dini olmuştur. Kürtler, Farslar ve bir kısım Ermeniler'in Müslümanlık'tan veya Hristiyanlık'tan önceki dini olarak bilinir. Günümüzde Zerdüştlüğe dünya çapında inananların sayısının 250,000 civarında olduğu tahmin edilmektedir.

Anlam olarak Zerdüşt kelimesi (Zoroaster), Zarathustra 'nın Yunanca karşılığıdır (Zarath: güzel, doğru; üstra: develer demektir). Güzel develere sahip olan anlamını ifade eder. Halk dilinde ise Zerdüşt, yaşayan yıldız olarak nitelendirilir.

Zerdüştlük inanç türleri arasında Budizmde olduğu gibi felsefi yönü de ön plana çıkan inançlar arasında yer alır. Zerdüştlüğün temelinde iyilik ve kötülüğün savaşı yatar. Zerdüşt, yeryüzündeki kavganın tanrının ruhu Spenta Mainyu ile şeytanın ruhu arasında olduğuna inanırdı ve her inananın iyilik için savaşması gerekirdi. Zerdüştlükteki şeytan inancı ile batı dinlerindeki melek anlayışı arasında benzerlikler vardır.

Zerdüştlük inancında Tanrı kabul edilen Ahura Mazda “Aklın Efendisi” ile sembolize edilir, Ehriman ise kötülüğün güçlerini temsil eder. Ve iyilik-kötülük mücadelesi bu noktada başlar.

Geleneksel olarak Zerdüştiler yeryüzünün insan kalıntılarıyla bozulmaması gerektiğine inanırlar. Bu yüzden ölülerin cesetlerini defnetmek yerine üstü açık kulelerin çatılarında akbabalara ve doğal etkenlere karşı korumasız bir şekilde bırakırlar.

Zerdüştlük, İslamiyet'in İran'da yayılmasına kadar genişlemeye devam etmiştir. Zerdüştiler M.S. 600 civarında Müslümanların Pers topraklarını ele geçirmesinden sonra İslamiyete geçmiş ve geriye az sayıda zerdüşti kalmıştır.

Zerdüşt dininin yaratıcısı olan üç peygamberden bahsedilir; I. Zerdüşt yaklaşık olarak M.Ö 3000 yıllarında yaşayan Mahabat, II. Zerdüşt yaklaşık olarak M.Ö. 2040 yıllarında yaşayan Haşeng (bunun İbrahim olduğu da söylenir), III. Zerdüşt ise M.Ö 660 yaşayan Zerdüşt'ün kendisidir.

III. Zerdüşt bilge, ileri bir düşünce adamı ve filozof olarak tanımlanır. Zerdüştlük esas olarak III. Zerdüşt tarafından sistemleştirilerek yaygınlaştırılmıştır. Zerdüşt'ün kurduğu dinin adına Mazdeizm denilir. Zerdüşt Mazdeizm'le tek tanrıcılığa yönelirken, çok tanrılığı aşar ve tanrıyı egemenlerden alarak, insanlığın özlemleriyle birleştiren bir güce dönüştürür. Zerdüşt tanrının kötülükleri affetmiyeceğine inanır ve kötülüklere karşı savaşımını bir tanrı emri olarak öne sürer.

Zerdüşt'ün filozof yönünü doğa, toplum ve insan gerçeğine ilişkin perspektiflerinde görmek mümkündür. Antik çağ Yunan filozoflarında, Zerdüşt inanışının geliştirdiği kavramların etkilerine rastlanır; M.Ö. 538 dönemlerinde yaşayan Theopampos, iyi- kötü mücadelesini tabiatın kendi içindeki kanunu olarak algılar.

ZERDÜŞT MUTFAĞININ EN ÖNEMLİ YEMEĞİ

Kremalı Zerdüşt için gereken malzemeler.

400 gr pirinç
Yarın litre krema
1 kaşık kurri tarçın yenibahar kekik karabiber kakule karışımı
1 küçük kutu  bezelye konserve
400 gr söğüş et
1 baş küçük soğan
100 gr tereyağ
1 kaşık un
1 elma yeteri kadar tuz

Kremalı zerdüştün yapılışı
Pirinci ayıkladıktan sonra bol suda iyice yıkamalı, sonra kaynar suda pirinç dağılmadan haşlamalı. Hemen acele soğuk sudan geçirmek süzüp tülbente koyup iyice kurutulmalı ısıya dayanıklı cam kaba alınmalı 50 gr bölünmüş tereyağ sıcak fırına atıp arasıra çıkarıp karıştırmak iyice kıtırlaşan pirince diğer tereyağıda eklenir. İçine bir soğan rendelenerek soğumaya bırakılır, sonra un yavaşca ilave edilerek karıştırılır ve tekrar ateşe konur karıştırılır kurri ilave edilir karıştırmaya devam edilir bu süre sonunda rendelenmiş elma ve 100 gr krema ileve edilir. Konserve bezelyeler eklenir ve 5 dk daha kaynatılır. Doğranmış söğüş et ilave edilerek kalan kremada eklenir ve ılık bir şekilde servis yapılarak afiyetle yenir.

OGÜNhaber