İrene Papas

Elli yıllık sanat yaşantısı boyunca yetmiş kadar filmde rol aldı. Ödüllü sanatçı bir ara ilahi türünde klasik şarkılar söyleyip plaklar da doldurdu. Küçük yaşında tiyatroyla başladığı kariyeri Elia Kazan'ın onu keşfetmesiyle uluslararası alana taşındı. Sinema'da 1950'li ve 1990'lı yıllar arasında aktif olarak çalışmıştır.

Yaşam öyküsü
Yunanistan'ın Korint şehri yakınlarında, Chilimodion köyünde 3 Eylül 1926'da doğdu. Yunanistan'ın Anadolu'da Türklere yenildiği ve "Küçük Asya Felâketi" adını verdikleri savaştan sonra ülkesinde krallık devrilmiş ve 1924'te İkinci Yunanistan Cumhuriyeti ilan edilmişti. Böyle bir ortamda dünyaya gelen Irene'e doğumunda verilen ad Irini Lelekou (Ειρήνη Λελέκου) idi. 12 yaşındayken tiyatro okuluna kaydedilen Irene, profesyonel kariyerinin ilk yıllarında şarkıcı dansöz ve radyo ses sanatçısı olarak çalıştı. Sahne eğitimini Atina'da Antik Yunan tiyatrosu üzerine devam ettiren Irene, aralarında Medea ve Electra'nın da bulunduğu belli başlı tüm klasik rollerde oynadı. Bununla da yetinmeyerek 1950'lerin sonunda çağdaş Yunan tiyatro eserlerinde de rol aldı.

Yunanistan'da çektiği birkaç sinema filminden sonra başta İtalyan ve Fransız filmleri olmak üzere uluslararası filmlerde de rol almaya başladı. Rum asıllı ABD'li ünlü yönetmen Elia Kazan'la tanışması ona dünya sinemalarının kapılarını açtı Fakat asıl uluslararası ününü 1961 yılında, J. Lee Thompson'ın yönettiği üstün yapım Navaron'un Topları (The Guns of Navarone) filmindeki gözüpek direnişçi Maria Pappadimos rolü ile kazandı. Tiyatroda oynadığı Electra ve Antigone gibi rolleri sinemada da tekrarladı. 1964 yılında Dul Kadın 'ı canlandırdığı Zorba filminde Anthony Quinn ve Alan Bates'le başrolleri paylaştı. 1969'da ise Costa-Gavras'ın efsanevi filmi Ölümsüz'de (Z) vekil'in (Yves Montand) karısı Helene'i oynadı.
 
Sonra The Trojan Women (1971) ve Ifigeneia (1977) filmlerinde tekrar Yunan Trajedyası'na dönüş yaptı. Arap asıllı ABD'li yönetmen Moustapha Akkad'ın iki filminde rol aldı. Bunlardan ilki İslamiyet'in yayılışını anlatan 1976 tarihli Çağrı - İslamiyetin Doğuşu (The Message), Çağrı yönetmenliğini Mustafa Akkad'ın yaptığı, 1976 yapımı İslamiyet'in doğuşunu konu alan filmin adıdır.

Film İslamiyetin, peygamber Muhammed'in önderliğinde doğup yayılmasını anlatmaktadır. Filmin tamamına yakını Libya'da, bazı yerleri ise Fas'ta çekilmiştir. Filmde Muhammed peygamberin yüzü hiç gösterilmemiş, sadece bazı olaylar onun gözüyle gösterilmiştir.

Ayrıca filmin Ar Risâlah adıyla Arap versiyonu da, Çağrı filmiyle aynı anda çekilmiştir. Türkiye'de bu film patlama yapmıştır. Yaklaşık bir yıl vizyonda kaldı. Filmde Vahşi'yi oynayan Salem Gedara adlı oyuncu ülkesinde iş bulamamıştır. Sen nasıl Hamza'yı öldürürsün? diye ölüm tehditleri bile almıştır. Yapımlardan bir diğeri de Libya'da İtalyan işgaline karşı direnişin öyküsünü anlatan 1981 tarihli Çöl Aslanı Ömer Muhtar (Lion of the Desert) filmiydi.

Plakları
ABD televizyonlarında konusunu İncil'den alan "Moses the Lawgiver" (1976) ve "Jacob" (1994) gibi dini yapımlarda rol aldığı gibi dini konulu ilahi plakları da doldurmuştur. Bunlardan en bilineniVangelis'le birlikte yaptıkları 1979 tarihli "Odes" (Polydor CD 833 864-2) ve "Rhapsodies" (Polydor CD 829 413-2). albümleridir. Ortodokslar arasında çok popüler olmuş geleneksel şarkı ve ilahilerden oluşan bu plaklar Paskalya bayramlarının vazgeçilmezleri arasındadır. Oysa aynı Irene Papas 1970 yılında Yunan rock grubu Aphrodite's Child'ın 666 albümüne vokalist olarak katkıda bulunmuştu. Bu albümde yer alan "∞" (sonsuzluk) adlı parçada sürekli olarak tekrarladığı bir sözcük çok müstehçen bulunmuş ve Polydor plak şirketi plağı iki yıl kadar piyasaya verememişti.1972'de plak piyasaya çıkınca hem hükümet hem de dini çevrelerden yoğun tepkiler almıştı.
OGÜNhaber