Maddeci, ilahi kaynaklardan kopuk, ilerlemeci bir ideolojiye dayalı ve kendine hedef olarak da bir "yeryüzü cenneti" belirlemiş olan kapitalizm, Avrupa insanının büyük bir zihinsel değişim geçirmesi sonucunda ortaya çıkabilmiştir. En büyük faktörünün Protestanlık olduğu bu değişimin kökenini daha ayrıntılı olarak 2. bölümde inceleyeceğiz. Burada yalnızca, kapitalist kurum ve yapıların, kapitalist sistemin ilk kez ortaya çıkmaya başladığı, yer olan, o dönemlerin "süper gücü" Hollanda'nın başkenti Amsterdam'a göz atacağız. Amsterdam, ya da diğer adıyla "Yeni Kudüs"...
1579'da Protestan etkisinin kesinlik kazandığı Hollanda topraklarında, dini farklılıklar yüzünden yapılan kısıtlamalar yasaklandı. Bunun üzerine çok sayıda İspanya kökenli konverso buraya akın etti. Portekizli Yahudi tüccarlar 1590 yılı civarında, Amsterdam'a yerleşmeye başladılar ama Yahudi kimliklerini açıkça belli etmediler. İspanya'dan ve özellikle Portekiz'den yapılan yüksek miktardaki Marrano göçü Amsterdam'da sonuçlandı.
Bu sayede dünya'nın en önemli ticaret merkezlerinden biri ortaya çıktı. Yahudiler, 1598'de Amsterdam'da ilk sinagoğu kurdular. Yahudi tarihçi Nathan Ausubel, Amsterdam'daki Yahudi etkisinden söz ederken şöyle diyor: "İşte Amsterdam'daki Yahudi topluluğunun çekirdeği bu gruptur. Kısa bir sürede burada gelişen Yahudi dini ve kültürü sayesinde Amsterdam şehrine 'Yeni Kudüs' ismi verilmişti." Judaica ise şehirdeki durumu şöyle anlatıyor:
1648'e dek Amsterdam'da Yahudilerin ekonomik olarak çok büyük bir fonksiyonu yoktu. Bu tarihten sonra pek çok konverso Amsterdam'a yerleşti ve Yahudi cemaatinin etkisi çok büyük oranda arttı. Amsterdam'daki Yahudi tüccarlar, ilk modern-tip kapitalizm yöntemleri ile faaliyet gösteriyorlardı. Onların dış ticarette ilgi alanlarının içine İber Yarımadası, İngiltere, İtalya, Afrika, Hindistan ve doğu-batı Hint Adaları giriyordu.
Amsterdam'daki Yahudiler, endüstri ile de ilgilendiler: tütün, baskı ve elmas endüstrisi; özellikle elmas endüstrisi tümüyle Yahudilerin eline geçmişti... 17. yüzyılın sonuna gelindiğinde, Amsterdam'daki Yahudilerin çok büyük bir kısmı borsada oldukça aktif durumdaydı... Hatta borsaya büyük ölçüde hakim oldular ve onun geliştirilmesine ve organizasyonuna öncülük ettiler. Bazı yazarlar, Amsterdam'ın o dönemdeki büyük zenginliğini tümüyle Yahudilerin ekonomik gücüne bağlarlar.
Yahudiler, elde ettikleri ayrıcalıklar ve serbest faiz olanaklarıyla, Amsterdam'da dönemin en büyük ticaret merkezini oluşturdular. Göç edip geldikleri ülkelerdeki soydaşları ile olan bağ sayesinde karşılıklı ticareti inanılmaz boyutlara ulaştırıp, diğer tüccarları para kazanamaz duruma soktular...
Yahudilerin, özellikle Amsterdam'daki sözkonusu Sefarad cemaatinin kapitalizmin doğuşundaki asıl faktör olduğu, daha sonra ünlü Alman tarihçi Werner Sombart tarafından da vurgulanmıştır. Sombart, The Jews and Modern Capitalism (Yahudiler ve Modern Kapitalizm) adlı kitabında, Yahudilerin Kuzeybatı Avrupa'da kapitalizmin gelişmesi için hayati bir rol oynadıklarını söylerken; Yahudilerin Hollanda'da para ve kredi sistemini standartlaştırarak tahvil ve kredi araçlarını kullandıklarını, denizaşırı ticareti ve sömürgeci girişimleri finanse ettiklerini, Hollanda yoluyla İngiltere'ye de kapitalizmin bütün tekniklerini ulaştırdıklarını vurgular. Sombart, ayrıca, Batı'da Reformasyon sürecinin ardından doğmaya başlayan ulus-devletlerin temellerini de aynı Yahudilerin attıklarını not eder. Max Weber de kapitalizmin doğuşunun kaynağı olarak gördüğü "Protestan Ahlakı"nın ardında önemli bir Yahudi etkisi olduğunu kabul eder.