Depremlerde hayatını kaybeden insanlara Allahtan Rahmet yaralı olarak kurtulanlara acil şifalar ve evlerini terk etmek zorunda olanlara sabır ve kolaylıklar diliyorum. Yaraların en kısa zamanda ve gerektiği şekilde sarılacağına yürekten inanıyorum.
Deprem gibi tabii afetler dolayısı ile mağdur olan vergi mükelleflerine vergisel de kolaylıklar sunmak amacı ile düzenlemeler yapılmıştır. Mükellefin iradesi dışında meydana gelen çeşitli olaylar neticesinde vergilendirme konusunda bir engel olması halinde bir takım kolaylıklar getirilmiştir.
Vergi Usul Kanunu Madde 13 Mücbir sebepler olarak tespit edilmiştir.
Madde.13 Mücbir sebepler;
1- Vergi Ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık, ve tutukluluk,
2- Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın,yer sarsıntısı,ve su basması gibi afetler,
3- Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısı ile defter ve vesikaların elinden çıkmış bulunması.
Gibi hallerdir.
Şeklinde Kanun koyucu tespitte bulunmuş, kanunu çıkarmıştır. Ancak bu hallerin ne şekilde olacağı veya değerlendirileceği hususunu ilgili makamlar tarafından yapılmasına bırakmıştır.
Allah korusun yukarıda belirtilen hallerden herhangi birinin yaşanması haline idareden Özelge istenebilir veya geçmiş özelgeler emsal gösterilerek düzenlemeler yapılabilir.
Tabi burada ispat mükellefiyeti mükelleflere ait. Örneğin vergilendirmeye engel olacak şekilde ağır hastalık olayının Sağlık Bakanlığı tarafında teyit edilmesi gerekmektedir.
Yer sarsıntısı su basması sel felaketlerinde de mükellefkerin vergi görevlerini yerine getirmelerinde engel durum olması halinde geçerli olacaktır. Bu durumun ispatı mükellefe aittir. Burada Belediye imar müdürlüğü, itfaiye gibi kurumlardan belgeler alınarak izah edilebilir. Zaten bazı hallerde idare tarafından açıklamalar yapılmaktadır.
Kişinin iradesi dışında meydana gelen mecburi gaybubetler de mücbir nedenler arasındadır. Burada vergi görevini engelleyen olaylardan dolayı kişinin mücbir nedeni ispatı gerekir. Örneğin işyerindeki grev nedeni ile işyerine giremeyen mükellefler mecburi Gaybubet olarak değerlendirilecektir. Yani kendi iradesi dışında kaynaklanan olaylar nedeni ile vergi görevinin engellenmesi söz konusu olmalıdır.
Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısı ile defter ve belgelerin vesikaların elden çıkmış bulunması
Mükellefler Vergi Kanunlarına göre sahibi oldukları defter ve belgeleri belirlenen zaman içerisinde saklamak muhafaza etmek ve gerekli görüldüğü hallerde ilgili vergi yetkili makam, memurlara ibraz etmek ile yükümlüdürler. İradesi dışında elden çıkması hali en kolay hırsızlık, yangın vb. olaylar ile izah edilebilir. Burada irade dışında elden çıkması hali mükellefin ispat etmesi ile mümkündür. Bunu suistimal edilmemesi için gerekli tutanakların tutulması ayrıca Ticaret Mahkemesinden zayi belgesinin çıkarılması gerekmektedir.
Kanun koyucu bu gibi Mücbir Sebeplere maruz kalanlar için de düzenlemeler yapmıştır.
Vergi Usul Kanunun madde 14 ile Kanuni ve idari süreler düzenlenmiştir.
Made 14: Kanunda açıkça yazılı olmayan hallerde 15 günden aşağı olmamak şartıyla bu süreyi, tebliğ yapacak olan idare belirler ve ilgiliye tebliği eder. Denilmektedir.
Burada mükelleflerin vergi görevini yerine getirmesi olayını süre uzatarak temin edilmektedir. Yani vergi mükellefiyeti devam etmekle birlikte sadece mücbir nedenlerle yerine getirilemeyen süreler uzatılmaktadır.