'Turizm Payı' yasalaştı. Bu payı kim, nasıl ve ne şekilde ödeyecek?
Bu Kanun ile,
- Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilgili, tüzel kişiliği haiz, bu Kanunda belirtilen hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı kuruldu.
- Turizm işletmelerine “Turizm Payı” adıyla yeni bir ödeme yükümlülüğü getirildi.
Şimdi diyeceksiniz ki, “hayırlı ve uğurlu olsun, başarılar dileriz de, bizi ilgilendiren yönü ne?” Olay bu kadar basit değil, çünkü bu düzenleme hemen herkesi ilgilendiriyor. Neden mi? Çünkü, bu Kanunla “Turizm Payı” adıyla sadece turizm işletmelerine değil, aslında turizm işletmelerinden yararlanan hemen herkese ek bir mali yük getirildi. Turizm işletmeleri bu pay ödemelerini fiyatlarına yansıtacak, bu da anılan işletmelerden yararlanan herkesi etkileyecek.
Kanun İle Ne Amaçlanıyor?
7183 sayılı Kanunla, Türkiye’nin turizm hedeflerine ulaşmasını teminen;
- Turizm imkân ve fırsatlarının dünyada tanıtılmasına,
- Turizm potansiyelinin tüm yönleri ile değerlendirilerek ülke ekonomisine kazandırılmasına,
- Turizm yatırımlarının, turizmin ülke ekonomisindeki payının ve turizm sektörünün hizmet kalitesinin artırılmasına
yönelik faaliyetlerde bulunmak, destek ve kaynak sağlamak amaçlanıyor. Bu amaçlar doğrultusunda da, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı kuruluyor.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın Görevleri Neler Olacak?
Ajansın görevleri Kanunun 4. Maddesinde şu şekilde belirlenmiş durumda:
“Bakanlıkça belirlenen turizm strateji ve politikaları doğrultusunda;
a) Türkiye’nin turizm hedeflerine ulaşmasına ve turizm olanaklarının dünyada tanıtılmasına ve pazarlanmasına ilişkin strateji geliştirir ve tanıtım faaliyetlerini yürütür.
b) Turizm sektörü ve pazarının ihtiyaçlarını ve eğilimlerini belirleyerek ilgililere tavsiyelerde bulunur.
c) Turizm potansiyelinin tüm yönleri ile değerlendirilerek ülke ekonomisine kazandırılmasına, turizm yatırımlarının ve turizmin ülke ekonomisindeki payının artırılmasına yönelik çalışmaları yapar.
ç) Turizm sektörünün hizmet kalitesinin ve niteliğinin artırılması amacıyla gerekli tüm çalışmaları yürütür.
d) Turizmin ülke ekonomisindeki payının artırılması amacıyla bu Kanunda belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere diğer her türlü faaliyet, iş ve işlemleri yapabilir, destek ve kaynak sağlayabilir.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın Gelirleri Neler Olacak?
Ajansın gelirleri, Kanunun 5. Maddesinde aşağıdaki şekilde belirlendi:
- Genel bütçeden aktarılan tutarlar,
- 6. maddeye göre alınacak turizm payları,
- Her türlü bağış ve yardımlar,
- Ajansın faaliyetlerinden elde edilen gelirler,
- Diğer gelirler.
Ayrıca, Ajans, faaliyetleri ile ilgili olarak yurt içi ve yurt dışından hibe alabilecek.
Peki Turizm Payını Kimler Ödeyecek?
Turizm Payını, aşağıda sayılan ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişiler, bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden yine aşağıda belirtilen oranlarda ödeyecekler:
Söz konusu işletmeler, net satış ve kira gelirleri yoksa Turizm Payı ödemeyecekler.
Kimler Turizm Payı’nı İndirimli Ödeyebilecek?
Yukarıda belirtilen oranlar; kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Kültür Ve Turizm Bakanlığı tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için yüzde elli indirimli olarak uygulanacak. Yani, bu işletmeler, turizm payını, yukarıda belirtilen oranların yarısı kadar ödeyecekler.
Turizm Payı Nasıl ve Ne Şekilde Ödenecek?
Turizm payı, KDV Kanununa göre vergi mükellefinin tabi olduğu vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü sonuna kadar ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar tarafından ise Gelir İdaresi Başkanlığı’nca belirlenecek vergi dairesine beyan edilerek aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenecek.
Vergi dairesi tarafından turizm payının beyan, tarh, tahakkuk ve tahsili ile red ve iadesinde; Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak.
Tahsil edilen turizm payının yüzde beşi, genel bütçe geliri olarak ayrıldıktan sonra kalan kısmı emanet hesabına alınacak ve en geç takip eden ayın yirminci günü Ajansın banka hesabına aktarılacak.
Ayrıca, Turizm Payına ilişkin beyannamelerin verilme süreleri, kapsama girenlerin turizm türleri, vergi veya mükellefiyet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte aylık veya üç aylık dönemler hâlinde tespit etme, beyannamelerin; şekil, içerik ve eklerini belirleme, elektronik ortamda gönderilmesine zorunluluk getirme, yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin verme, bu kişileri aracı kılma veya zorunlu tutma ve uygulama, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında kalan meslek mensuplarına onaylatılması veya imzalatılmasına ilişkin usul ve esaslar ile turizm payının beyan ve ödeme sürelerini kanuni süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirleme konularında, Kültür Ve Turizm Bakanlığı’ndan görüş alınması kaydıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir.
Bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca en kısa zamanda bir Tebliğ yayınlanmasını bekliyoruz.
İşletmeler Ödedikleri Turizm Payı’nı Gider Yazabilecekler Mi?
Evet, gider yazabilecekler.
Kapsama giren işletmeler, ödedikleri turizm payını kurumlar vergisi ve gelir vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alabilecekler. Buradaki ince nokta ise, beyan edildiği halde ödenmeyen Turizm Payları’nın gider yazılamayacağıdır. Bu paylar ne zaman ödenirse, o zaman gider yazılabilecek. Bu hususa özellikle dikkat etmekte fayda var.
Turizm Payı Beyan ve Ödemesi Ne Zaman Başlıyor?
Turizm Payı ödemesine ilişkin düzenleme, 1 Ekim 2019 tarihinde yürürlüğe giriyor.
Yani, yukarıda belirtilen işletmeler, 1 Ekim 2019 tarihinden itibaren aylık net satışları ve kira gelirleri üzerinden beyanname vererek Turizm Payı ödemelerini yapacaklar.
İlk Turizm Payı beyanı, Ekim 2019 ayına ilişkin olmak üzere 25 Kasım günü sonuna kadar (24 Kasım gününün Pazar gününe rastlaması nedeniyle) yapılacak ve ödemesi de 26 Kasım akşamına kadar gerçekleştirilecek.
Sonuç Olarak;
Turizm sektörüne kaynak yaratma açısından son derece önemli gördüğümüz bu düzenlemeye sektörden ciddi anlamda tepkiler var. Bu tepkilerin nedeni ise, bu düzenlemenin ve getirdiği ek mali külfetin turizmi ve turizmciyi olumsuz etkileyeceği doğrultusunda. Ne olacak bekleyip göreceğiz. Yapılan bu düzenleme, 1984 yılında yapılan benzer ekonomik düzenlemeleri hatırlatıyor. Bu ve benzeri ekonomik düzenlemelerin ülkemize katkı vermesini diliyoruz.
Ayrıca, bu düzenlemeden turizmciler yanında en çok etkilenecek ikinci bir kesim var ki, onlar da bu şirketlerin YMM ve SMMM’leri. Benim de içinde bulunduğum bu meslek mensupları üzerinde o kadar çok iş yükü oluştu ki, artık dayanılacak gibi değil. Meslek mensuplarının sorunlarına da kulak verilerek çözümlenmesinin zamanı geldi de geçiyor artık. Hükümetimizden beklentimiz ve temennimiz, artık bizim de sorunlarımızın çözümlenmesi.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilgili, tüzel kişiliği haiz, bu Kanunda belirtilen hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı kuruldu.
- Turizm işletmelerine “Turizm Payı” adıyla yeni bir ödeme yükümlülüğü getirildi.
Şimdi diyeceksiniz ki, “hayırlı ve uğurlu olsun, başarılar dileriz de, bizi ilgilendiren yönü ne?” Olay bu kadar basit değil, çünkü bu düzenleme hemen herkesi ilgilendiriyor. Neden mi? Çünkü, bu Kanunla “Turizm Payı” adıyla sadece turizm işletmelerine değil, aslında turizm işletmelerinden yararlanan hemen herkese ek bir mali yük getirildi. Turizm işletmeleri bu pay ödemelerini fiyatlarına yansıtacak, bu da anılan işletmelerden yararlanan herkesi etkileyecek.
Kanun İle Ne Amaçlanıyor?
7183 sayılı Kanunla, Türkiye’nin turizm hedeflerine ulaşmasını teminen;
- Turizm imkân ve fırsatlarının dünyada tanıtılmasına,
- Turizm potansiyelinin tüm yönleri ile değerlendirilerek ülke ekonomisine kazandırılmasına,
- Turizm yatırımlarının, turizmin ülke ekonomisindeki payının ve turizm sektörünün hizmet kalitesinin artırılmasına
yönelik faaliyetlerde bulunmak, destek ve kaynak sağlamak amaçlanıyor. Bu amaçlar doğrultusunda da, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı kuruluyor.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın Görevleri Neler Olacak?
Ajansın görevleri Kanunun 4. Maddesinde şu şekilde belirlenmiş durumda:
“Bakanlıkça belirlenen turizm strateji ve politikaları doğrultusunda;
a) Türkiye’nin turizm hedeflerine ulaşmasına ve turizm olanaklarının dünyada tanıtılmasına ve pazarlanmasına ilişkin strateji geliştirir ve tanıtım faaliyetlerini yürütür.
b) Turizm sektörü ve pazarının ihtiyaçlarını ve eğilimlerini belirleyerek ilgililere tavsiyelerde bulunur.
c) Turizm potansiyelinin tüm yönleri ile değerlendirilerek ülke ekonomisine kazandırılmasına, turizm yatırımlarının ve turizmin ülke ekonomisindeki payının artırılmasına yönelik çalışmaları yapar.
ç) Turizm sektörünün hizmet kalitesinin ve niteliğinin artırılması amacıyla gerekli tüm çalışmaları yürütür.
d) Turizmin ülke ekonomisindeki payının artırılması amacıyla bu Kanunda belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere diğer her türlü faaliyet, iş ve işlemleri yapabilir, destek ve kaynak sağlayabilir.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın Gelirleri Neler Olacak?
Ajansın gelirleri, Kanunun 5. Maddesinde aşağıdaki şekilde belirlendi:
- Genel bütçeden aktarılan tutarlar,
- 6. maddeye göre alınacak turizm payları,
- Her türlü bağış ve yardımlar,
- Ajansın faaliyetlerinden elde edilen gelirler,
- Diğer gelirler.
Ayrıca, Ajans, faaliyetleri ile ilgili olarak yurt içi ve yurt dışından hibe alabilecek.
Peki Turizm Payını Kimler Ödeyecek?
Turizm Payını, aşağıda sayılan ticari işletmelerin yatırımcısı veya işletmecisi olan gerçek veya tüzel kişiler, bu işletmelerdeki faaliyetleri sonucunda elde ettikleri net satış ve kira gelirlerinin toplamı üzerinden yine aşağıda belirtilen oranlarda ödeyecekler:
Söz konusu işletmeler, net satış ve kira gelirleri yoksa Turizm Payı ödemeyecekler.
Kimler Turizm Payı’nı İndirimli Ödeyebilecek?
Yukarıda belirtilen oranlar; kış, termal, sağlık, kırsal ve nitelikli spor turizmi gibi Kültür Ve Turizm Bakanlığı tarafından teşvik edilmesi uygun görülen turizm türlerinde faaliyet gösteren tesisler için yüzde elli indirimli olarak uygulanacak. Yani, bu işletmeler, turizm payını, yukarıda belirtilen oranların yarısı kadar ödeyecekler.
Turizm Payı Nasıl ve Ne Şekilde Ödenecek?
Turizm payı, KDV Kanununa göre vergi mükellefinin tabi olduğu vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü sonuna kadar ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar tarafından ise Gelir İdaresi Başkanlığı’nca belirlenecek vergi dairesine beyan edilerek aynı ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar ödenecek.
Vergi dairesi tarafından turizm payının beyan, tarh, tahakkuk ve tahsili ile red ve iadesinde; Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak.
Tahsil edilen turizm payının yüzde beşi, genel bütçe geliri olarak ayrıldıktan sonra kalan kısmı emanet hesabına alınacak ve en geç takip eden ayın yirminci günü Ajansın banka hesabına aktarılacak.
Ayrıca, Turizm Payına ilişkin beyannamelerin verilme süreleri, kapsama girenlerin turizm türleri, vergi veya mükellefiyet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte aylık veya üç aylık dönemler hâlinde tespit etme, beyannamelerin; şekil, içerik ve eklerini belirleme, elektronik ortamda gönderilmesine zorunluluk getirme, yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin verme, bu kişileri aracı kılma veya zorunlu tutma ve uygulama, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında kalan meslek mensuplarına onaylatılması veya imzalatılmasına ilişkin usul ve esaslar ile turizm payının beyan ve ödeme sürelerini kanuni süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirleme konularında, Kültür Ve Turizm Bakanlığı’ndan görüş alınması kaydıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir.
Bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca en kısa zamanda bir Tebliğ yayınlanmasını bekliyoruz.
İşletmeler Ödedikleri Turizm Payı’nı Gider Yazabilecekler Mi?
Evet, gider yazabilecekler.
Kapsama giren işletmeler, ödedikleri turizm payını kurumlar vergisi ve gelir vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alabilecekler. Buradaki ince nokta ise, beyan edildiği halde ödenmeyen Turizm Payları’nın gider yazılamayacağıdır. Bu paylar ne zaman ödenirse, o zaman gider yazılabilecek. Bu hususa özellikle dikkat etmekte fayda var.
Turizm Payı Beyan ve Ödemesi Ne Zaman Başlıyor?
Turizm Payı ödemesine ilişkin düzenleme, 1 Ekim 2019 tarihinde yürürlüğe giriyor.
Yani, yukarıda belirtilen işletmeler, 1 Ekim 2019 tarihinden itibaren aylık net satışları ve kira gelirleri üzerinden beyanname vererek Turizm Payı ödemelerini yapacaklar.
İlk Turizm Payı beyanı, Ekim 2019 ayına ilişkin olmak üzere 25 Kasım günü sonuna kadar (24 Kasım gününün Pazar gününe rastlaması nedeniyle) yapılacak ve ödemesi de 26 Kasım akşamına kadar gerçekleştirilecek.
Sonuç Olarak;
Turizm sektörüne kaynak yaratma açısından son derece önemli gördüğümüz bu düzenlemeye sektörden ciddi anlamda tepkiler var. Bu tepkilerin nedeni ise, bu düzenlemenin ve getirdiği ek mali külfetin turizmi ve turizmciyi olumsuz etkileyeceği doğrultusunda. Ne olacak bekleyip göreceğiz. Yapılan bu düzenleme, 1984 yılında yapılan benzer ekonomik düzenlemeleri hatırlatıyor. Bu ve benzeri ekonomik düzenlemelerin ülkemize katkı vermesini diliyoruz.
Ayrıca, bu düzenlemeden turizmciler yanında en çok etkilenecek ikinci bir kesim var ki, onlar da bu şirketlerin YMM ve SMMM’leri. Benim de içinde bulunduğum bu meslek mensupları üzerinde o kadar çok iş yükü oluştu ki, artık dayanılacak gibi değil. Meslek mensuplarının sorunlarına da kulak verilerek çözümlenmesinin zamanı geldi de geçiyor artık. Hükümetimizden beklentimiz ve temennimiz, artık bizim de sorunlarımızın çözümlenmesi.