Hiç Böyle Bir Müjde Olur Mu?
Şimdi diyeceksiniz ki, böyle müjde mi olur? Haklısınız, ama kötünün iyisi bir müjde bu. Şaka bir yana, adat faizi, ortakları ve ilişkili şirketlerle borç para alışverişinde bulunan şirketlerde gittikçe sorun olmaya başladı. Şirketler ve ortaklarına bu konunun anlatılması oldukça zor, kimse böyle bir faizi kabul etmiyor. Hesaplasan bir türlü, hesaplamasan bir türlü.
Adat Faizi Yeni Bir Konu Değil!
Adat faizi, yeni bir konu değil. 1990’lı yıllarda başladı ve halen de uygulanmaya devam ediliyor, ancak o günden bugüne tartışması ve ihtilafı hiç bitmedi.
Adat Faizi, Vergi İncelemelerinde İlk Bakılan Konu
Adat faizi, Maliye’nin vergi incelemelerinde baktığı ilk konulardan birisi. Yine, Maliye’nin Risk Analiz Merkezi’nde tanımladığı önemli risk kalemleri arasında.
Son Dönemde Şirketlerin Adat Faizine Konu Olacak Alacak/Borçları Arttı!
Şirketlerin ortaklarına ve ilişkili şirketlere verdikleri borç paralar son dönemlerde oldukça arttı, artmaya da devam ediyor. Özellikle şirket ortaklarının ve ilişkili şirketlerin borçları, ödeme yapmamalarının da etkisiyle adat faizi ve KDV’si nedeniyle katlanarak büyüyor ve ödenemez hale geliyor. Hatta, geldi bile diyebiliriz. Bu durumda olan şirketler ve ortaklarının beklentisi, en kısa zamanda bir cari hesap affının çıkması.
Çıkar mı? Peşinen evet ya da hayır diyemeyiz, ama her şey Ekim ayında belli olur diye düşünüyoruz.
Maliye, Ortaklara ve İlişkili Şirketlere Verilen Borç Paralar İçin Faiz ve KDV Hesaplanmasını İstiyor!
Adat faizi, şirketlerin birbirlerine ya da ortaklarına borç para vermeleri halinde gündeme geliyor. Şirket ortağı şirketten borç para aldığında veya şirket bir diğer grup şirketine veya ilişkili başka bir şirkete borç para verdiğinde, Maliye, şirketin ortağına veya ilişkili şirkete finans hizmeti verildiğini kabul ediyor ve borç verilen para için faiz hesaplanmasını istiyor. Olayı faiz hesaplatmakla da bitirmiyor, bir de faizin KDV’sini istiyor. Bu nedenle de, hesaplanan faiz için ortağa veya ilişkili şirkete fatura düzenleniyor ve genel oranda % 18 KDV hesaplanıyor. Bu şekilde verilen borç paralar 131 - 231 Ortaklardan Alacaklar, hesaplanan faiz tutarları ise 642- Faiz Gelirleri hesabında izleniyor.
Adat Faizine Esas Alınan Faiz Oranı Düştü, Bu Ciddi Bir Avantaj!
Merkez Bankası, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranını 13 Haziran 2020 tarihinden itibaren yıllık yüzde 13,75’ten yüzde 10’a düşürdü (Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Yıllık Faiz Oranlarının Tespitine İlişkin Tebliğ, 13 Haziran 2020 tarihli ve 31154 sayılı Resmi Gazete). Yani, faiz oranında yüzde 3,75 oranında bir indirim yapıldı ki, bu ciddi bir indirim. Ancak, banka faiz oranlarındaki son durum dikkate alınarak, bu oran yüzde 8 civarında belirlense daha iyi olurdu diye düşünüyorum!
Bu oran, 21 Aralık 2019 tarihinden itibaren yüzde 18,25’den yüzde 13,75’e düşürülmüştü.
Adat Faizinin, Hangi Aralıklarla Hesaplanması Gerekiyor? Bu Konuda Bir Düzenleme Var Mı?
Ortaklar ve ilişkili şirketlerle olan borç para alışverişleri için faizin ne zaman hesaplanacağı konusunda Kanunda veya ikincil mevzuatta bir açıklık veya düzenleme bulunmuyor. Bu tür alacaklar için adat faizinin geçici vergi dönemleri veya yıl sonu itibariyle hesaplanması gerektiği konusunda kamuoyunda bir konsensüs var.
Sonuç Olarak;
Farkında mısınız bilmiyorum ama, adat faizi, vergi kamuoyunda gitgide büyüyen ve kangren hale gelen konulardan birisi. Özellikle yaşanan bu süreçte şirketlerin belirtilen türden alacakları ve borçları giderek artıyor. Bu durum, şirketlerin bilançolarını ve rasyolarını bozdu, bozmaya da devam ediyor. Faiz oranında yapılan indirimler, sorunu sadece hafifletiyor, tam olarak çözmüyor. Şirketler ve şirket ortakları için kangren hale gelen bu sorunun bir an evvel çözümlenmesinde fayda var. Nasıl mı?
Çözüm oldukça basit: Grup KDV Mükellefiyeti.