Açılışını Erdoğan ve Borissov yaptı

İSTANBUL/İHA- Demir Kilise olarak bilinen Sveti Stefan isimli Bulgar kilisesinin restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından açılış töreni bugün yapıldı. Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov ve Bulgar heyeti katıldı. Başbakan Binali Yıldırım burada yaptığı açılış konuşmasında, değişik inançlara sahip vatandaşların ibadetlerini en iyi şekilde yapabilmesi konusunda hükümet olarak verilen öneme değindi. Yıldırım, dünyada dini ve kültürel kutuplaşma riskinin arttığını vurguladı. Yıldırım konuşmasına şöyle devam etti:

“Mimari bakımdan birçok özelliğe sahip bu kilisenin restore edilerek Hristiyan vatandaşlarımızın hizmetine sunulması ülkemizde dinlere karşı ecdadımızdan gelen ve bugün de devam eden hoşgörünün en güzel numunesidir. Bu eser, İstanbul’un yüzyıllardır bütün inançları bir arada tutan karakteri temsil etmektedir. Ülkemizde değişik inançlara sahip vatandaşlarımızın ibadetlerini en iyi şekilde yapabilmesi toplumsal uyum barış ve huzur içinde bir arada yaşamak hükümetimizin önem verdiği konuların başında gelmektedir. Cumhurbaşkanı başbakanlığı döneminde çıkardığımız kanunla cemaat vakıflarının mallarının iade edilmesine karar vermiştir. Bu şekilde 167 cemaat vakfına ait bin 29 eser varlık, cemaat vakıflarına aktarılmış ve geçmişten beri gelen bu önemli sorun da ortadan kaldırılmıştı. Bu kapsamda Şişli Kaptanpaşa Mahallesi 60 dönümlük önemli bir taşınmaz Bulgar vakfına teslim edilmiştir.”

“DİNİ VE KÜLTÜREL KUTUPLAŞMA RİSKİ GİTTİKÇE ARTIYOR”

"Etrafımıza baktığımızda Avrupa başta olmak üzere dini inançlar konusunda gerekli toleransı maalesef göremiyoruz" diyen Yıldırım, "Gittikçe bu değerler insanlığı birleştiren değerler olmak yerine aradaki düşmanlığı arttıran değerlere dönüşüyor. Dini ve kültürel kutuplaşma riski gittikçe artıyor. Ortadağu’da yüzyıllar boyunca bir arada yaşayan değişik dinlere mensup insanlar mezhepleri veya inançları nedeniyle hedef olurken, aynı eğilimler İslam düşmanlığı ve gittikçe tırmanan ırkçılık olarak batı dünyasında da artan şekilde ne yazık ki kendini gösteriyor. Irkçılık yabancı düşmanlığı tarihsel ön yargılar iç siyasi mülahazalarla istismarlar artıyor. Avrupa’dan Myanmar’a, Afrika’dan Amerika’ya kadar siyasi tablolara aşırılığa doğru yeniden evriliyor. Bir arada yaşama iradesi yerini tasvip etmediğimiz olumsuz duygulara bırakıyor. Böyle bir dönemde buradan dünyaya vereceğimiz mesajın son derece anlamlı olacağını ifade etmek istiyorum. Burada yaşamakta olduğumuz sadece bu önemli tarihi ve dini mekanı ihya etmek değil aynı zamanda bu törenin felsefi boyutu ve hoşgörü mesajıdır. Bu mesajın duyulması ve iyi algılanmasını ümit ediyorum” şeklinde konuştu.

“TARİHİ RESTORASYONLAR İSTANBUL VE ANADOLU’NUN TARİHİ KİMLİĞİNE YAKIŞAN ADIMLARDIR”

İstanbul’un bir dünya şehri olduğunu söyleyen Yıldırım, “Bu eserin ihya edilerek bugün tekrar ibadete açılmasında bizzat Sayın Cumhurbaşkanım gösterdiğiniz iradeyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi katkılarıyla çalışmalar tamamlanmış bu hale gelmiştir. Bu restorasyon sürdürmekte olduğumuz tarihi restorasyonlar gibi İstanbul ve Anadolu’nun çok boyutlu, çok inançlı, çok renkli tarihi kimliğine yakışan adımlardır. 15 yıllık hükümetlerimiz döneminde tarihi değerlerimize verdiğiniz önem sayesinde 5 bine yakın vakıf eseri tekrar ihya edilmiş gelecek kuşaklara taşınması sağlanmıştır. İstanbul bir dünya şehridir. Bu kültürde bu binalar da bize tarihi bir mirastır. Ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin gelişmesinde Türk asıllı Bulgar vatandaşlarımızın oynadığı rol, Bulgar asıllı Türk vatandaşlarının oynadığı rol çok önemli. Onların ortaya koydukları dostluk köprüsüyle ilişkilerimiz olumlu yönde ilerlemektedir. Önemli bölgesel işbirliği ve dayanışma çabalarını birlikte yürüyoruz. Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği hedefinin de Bulgaristan’ın Avrupa Birliği dönem Başkanlığında üstlendiği bu sürede ilave işbirliği imkanları ortaya çıkacağını ve ivme kazanacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN

Törende konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Restorasyonun tamamlanan halk arasında bilinen ismiyle Demir Kilise’nin açılışı için bir araya gelmiş bulunuyoruz. Bulgaristan’ın bu dönem farklı bir konumu var. AB dönem başkanlığı kendilerinde. Böyle bir dönemde bu açılışa yapılıyor olması uluslararası topluma verilmiş önemli bir mesaj olarak görüyoruz. İstanbul farklı dinlerin bir arada barış içinde yaşadığı şehir olma vasfını tüm dünyaya göstermiştir” dedi.

Kilisenin, demir iskelet sistemiyle halen türünün tek örneği olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu kilise 120 yıldır ayakta duruyor. Burası Bulgar cemaatinin ibadet etmesi dışında İstanbul’un güzelliğine ve zenginliğine de katkıda bulunuyor. 2011 yılında başlayan restorasyon, belediye başkanlığım döneminde bir restorasyon daha geçirmişti. 2011’deki köklü bir restorasyon süreciydi. Gerçekten zor ve ayrıntılı bir çalışmayla sonuçlandırıldı. 15 milyonun üzerinde bir maliyetle yapılan restorasyon, üstlenen ekibi tebrik ediyorum. Ecdadımız fethettiği yerlere din özgürlüğünü ve ibadethaneleri güvence altına almıştır. Dininizi yaşamakta, ibadetinizi yapmakta serbestsiniz, güvencemiz altındasınız diyerek onları koruma altına almıştır. Ayasofya 500 yıllık tarihiyle birlikte tüm dünyanın incisi durumundadır. Bizim gönlümüzde ayrı bir yeri var. Tarihin belirli bir döneminde yaşanmış acı hatıralar çok daha köklü olan birlikte yaşama tecrübesini gölgelememelidir. Kesrette vahdet vardır bizde. Bu tüm inançlara yaklaşımımızı gösteriyor. Çoklukta birlik vardır yani. Bu anlayışla ülkemizin her köşesinde diğer dinlere ait ibadethaneleri ayağa kaldırıyoruz. 14 ibadethane onarımdan geçirilmiştir. Demir Kilise bu işin finalidir. Havra, şapel, kilise gibi dini mekanların onarımlarını önümüzdeki dönemde de sürdüreceğiz. Demir Kilise ile Filibe’deki Muradiye Camii’ndeki ibadet özgürlüğünü birbirinden ayırmıyoruz. Sayın Borisov’un buraya Bulgaristan’daki baş müftüyü getirmiş olmasını olmasını bu sürece pozitif katkı sağladı. Özgürce ibadetin yapılmasını devletlerin sorumluluk alanında olduğuna inanıyoruz. Türkiye restorasyon alanında oldukça birikimli ve tecrübeli bir ülkedir. Bu eserleri korumak ve yaşamak gelecek yıllara karşı sorumluluğumuzdur. Bulgaristan’daki tarihi vakıf eserlerin camilerin onarıma ihtiyaçları olduğunu biliyoruz. Ortak kültürel mirasın muhafazasına yönelik bu çalışmalar birlikte yapabiliriz. Sofya’daki tek cami olan 450 yıllık Kadı Seyfulllah Efendi Camii’nin restorasyonunun tamamlandığını öğrendik. Sizlerle birlikte açılış yapmaktan memnuniyet duyarız" dedi.

Ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım, Bulgaristan Başbakanı Borisov Türkiye ve Bulgaristan’daki dini cemaat liderleri açılış kurdelesini kesti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve beraberindekiler ardından kiliseyi gezdi.