İsrail'de zorunlu askerlik karşıtı protestolar sürüyor

Başkent Tel Aviv yakınlarındaki Tel Hashomer askerlik şubesinin önünde toplanan onlarca Haredi, dini okul öğrencilerinin askere alınmasını protesto etti.

Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, bir grup Haredi’nin Tel Hashomer'deki askerlik şubesi binasının duvarlarından içeri girdiği, polisle protestocular arasında içeride kovalamaca yaşandığı görülüyor.

İsrail ordu radyosu, "Ultra Ortodoks Yahudilerin silah altına alınmasına karşı olan göstericilerin Tel Hashomer askerlik şubesine baskın düzenlemesinin ardından, çok sayıda polis ve asker göstericileri buradan ayrılmaya zorluyor." açıklamasını yaptı.

İsrail ordu radyosunun X sosyal medya platformundan paylaşılan bir videoda, askerlik şubesinin yakınındaki Haredilerin uzaklaştırılmaya çalışıldığı ayrıca Haredilerin yolda oturma eylemi yaptığını gösteren görüntüler yer aldı.

İsrail polisi ise yasa dışı olduğunu açıkladığı protestoya müdahale ettiklerini, çıkan arbedede 7 Haredi’nin gözaltına alındığını duyurdu.

Aynı askerlik şubesi önünde dün de toplanan onlarca Haredi ile polisler arasında arbede yaşanmıştı.

Söz konusu protesto öncesi Ultra Ortodoksların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde "Yalnızca ilk bin kişi için mücadele etmiyoruz, Tanrı korusun, çocuklarınız da dahil olmak üzere hepimize ulaşacaklar" yazılı posterlerle gösterilere katılım çağrısı yapılmıştı.

Askere alımları protesto için hazırlanıp asılan poster ve bildirilerde ayrıca "İsrail’in kuruluşundan bu yana genç Ultra Ortodoks erkeklere yönelik bu kadar korkunç bir Holokost hiç yaşanmadı." ifadeleri yer almıştı.

Ultra Ortodoksların yalnızca yüzde 30'unun şubelere kayıt yaptıracağı öngörülüyor
İsrail ordusundan ismini açıklamayan bir yetkili, Ultra Ortodoks Yahudilerden yalnızca yüzde 30’unun askerlik şubelerine kayıt yaptırmasının öngörüldüğünü belirtti.

Söz konusu yetkili, "Hayal kırıklığına uğrayabiliriz veya hoş bir sürprizle karşılaşabiliriz." açıklamasında bulundu.

İsrail'de Yüksek Mahkeme, Haredi nüfusun tamamının zorunlu askerlikten muaf tutulmasını öngören farklı yasaları geçmişte "ayrımcı" ve "hukuka aykırı" olduğu gerekçesiyle iptal etmişti.

Ülkede hükümetler, Savunma Bakanlığı aracılığıyla orduya Tevrat okullarında dini eğitim gören erkeklerin zorla silah altına alınmaması yönünde talimat gönderiyor. Hükümet, Haziran 2023'te söz konusu kararın Mart 2024'e kadar uzatılmasına karar vermişti.

Haredilerin de askere alınması gerektiğini savunan liberal sivil toplum örgütü İyi Yönetim Hareketi, Yüksek Mahkemeye hükümetin bu kararına itiraz eden dilekçe sunmuştu.

Harediler İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 12'sini oluşturuyor
Çoğu dini gerekçelerle askere gitmeyi reddeden Harediler, 9 milyonluk ülkede nüfusun yaklaşık yüzde 12'sini oluşturuyor.

Ülkedeki Haredi Yahudilerinin büyük çoğunluğu Batı Kudüs'teki Meaşerim Mahallesi'nde ve başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşıyor.

İsrail'de 1 Kasım 2022 seçimlerinden zaferle ayrılan Likud lideri Binyamin Netanyahu'nun koalisyon ittifakında aşırı sağcı partilerin yanı sıra Ultra Ortodoks Şas ve Birleşik Tevrat Yahudilik partileri de yer alıyor.

Laik Yahudilerle aralarında birçok konuda görüş ayrılığı olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı reddeden Haredi Yahudilerin çoğu, orduda dinlerinin gerektirdiği şekilde yaşayamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmayı reddediyor.

Kadın ve erkekler için İsrail'de 3 yıl zorunlu askerlik hizmeti bulunuyor. Ultra Ortodoks Yahudilik inancına sahip Harediler ise 26 yaşına kadar Tevrat Kurslarında (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyor.

İsrail'de koalisyon ortağı Haredi partiler, "Tevrat eğitiminin temel hak olduğu" yönünde bir kanunu geçirerek temsil ettikleri kesimin askerlikten muaf tutulmasını yasal güvence altına almak istiyor.